BRABANT BEVRIJD

Duitsers starten felle tegenaanvallen, gevechten onder Wernhout

21 oktober om 07:00 • Aangepast 1 november om 02:05
nl
21 oktober 1944. De geallieerde aanval in de West-Brabantse grensstreek is nu een dag in volle gang. Er is een gevaarlijk gat geslagen in de Duitse verdediging onder Breda. De Duitsers willen dat gat snel dichten, maar ze staan er niet zo sterk voor.
Profielfoto van Willem-Jan Joachems
Geschreven door

In de herfst van 1944 werd het grootste deel van Brabant bevrijd. Er vielen veel slachtoffers en er ontstond grote schade. Op Omroep Brabant lees je dagelijks wat er precies tachtig jaar geleden gebeurde.

Een dag eerder zijn de Duitsers overrompeld en verrast door de forse aanval over een breed front. Operatie Suitcase gaat als een speer. Het is de geallieerden gelukt om de weg tussen Antwerpen en Breda te veroveren bij Wuustwezel. De Bredabaan is de belangrijke verbinding tussen Nederland en België: de A16 van toen.

Zundert
De Duitsers krijgen bevel zo snel mogelijk terug te slaan. In alle vroegte verzamelen ze in Zundert. Van daaruit trekken ze de grens over bij Wernhout. Maar het is een kleine en vrij zwakke Duitse eenheid. Bovendien komt een deel van de gealarmeerde soldaten ook nog eens te laat aan in het Zundertse.

De ‘Angriff’ start pas in de loop van de ochtend. Ze gaan over en langs beide kanten van de Bredabaan. Ondersteuning is er van een groep rijdende kanonnen. Naar schatting negen Sturmgeschütze -Stugs- en een paar Jagdpanthers.

Gevechten
Tussen de grens onder Wernhout en Wuustwezel komen de partijen elkaar tegen en raken in gevecht. Diverse tanks van de Polar Bears en 34e Tank Brigade maar ook vijandelijke ‘Stugs’ worden uitgeschakeld. De Britten verliezen verder diverse anti-tankkanonnen.

Duitse tegenaanvallers verschansen zich in huizen. Terugdrijven kunnen ze de Britten niet, even tegenhouden wel.

Kalmthoutse Heide
Ook een stuk westelijker is het offensief in volle gang. Canadese tanks trekken over de Kalmthoutse Heide, maar ze worden onder vuur genomen door Duitse kanonnen.

Bij Wildert, onder grensplaats Essen, lopen de Canadese tanks in een hinderlaag van 'Stugs', Zeker vier lichte Stuart-tanks worden uitgeschakeld door een Duits kanon. Hier duiken weer de Fallschirmjäger op van hauptmann Rolf Mager (1917-1945). Die vocht eerder bij Reusel en trok daarna naar Baarle-Nassau. En nu is hij weer hier.

Kapitein Lambert
Onderweg met de troepen vanuit Brasschaat is ook kapitein Herbert Lambert. De in 1912 geboren Amerikaan meldde zich al vroeg bij het Canadese leger. De Amerikanen deden toen nog niet mee aan de Tweede Wereldoorlog. Dat kwam pas na Pearl Harbour (december 1941)

Lambert wilde actie en avontuur. De Amerikaan belandde in Canadese dienst bij het Lincoln and Wellandregiment.

Herbert Lambert van het Lincoln and Welland Regiment (foto: archief)
Herbert Lambert van het Lincoln and Welland Regiment (foto: archief)

'Pinda's en popcorn!'
Tijdens de opmars in de grensstreek zien zijn kameraden dat Lambert iets geks doet. Volgens de verhalen probeert Lambert de vijand in verwarring te brengen.

Hij wappert met zijn witte sjaal richting de Duitse posities en schreeuwt zoals in een honkbalstadion ‘peanuts and popcorn!’ Zijn manschappen verklaren hem voor gek. Maar er gebeurt iets wat niemand ziet aankomen: zo’n 50 Duitsers geven zich over, volgens de overlevering. Of het echt gebeurde of een mythe is, dat is niet meer te achterhalen. Lambert krijgt daarna een steeds legendarischer status.

Mijnenvelden
De opmars verloopt soms stroef. In bossen, bermen en in velden liggen overal kleinere mijnen verstopt. Soldaten stappen erop en raken gewond of overlijden. Het zijn lastig op te sporen kleine anti-personeels-mijnen, zoals ze heten.

In wegen liggen zwaardere mijnen. Daarom zetten de Canadezen ‘Crabs’ in, dat zijn speciale Shermantanks met een soort rolveger voorop. Daaraan hangen wapperende kettingen ‘vlegels’ die hard op de grond slaat en de mijnen laten ontploffen.

Boobytraps
De vijand heeft overal obstakels gemaakt om maar de opmars te vertragen. Stapels omgezaagde bomen met soms boobytraps. De genie moet veel controleren en dat kost tijd.

'Crab' slaat op bodem en doet mijnen ontploffen (foto: archief)
'Crab' slaat op bodem en doet mijnen ontploffen (foto: archief)

Er is nog een ander voertuig dat opvalt in de streek: de Crocodile, een vlammenwerpende Churchilltank.

Vandaag is er weer luchtsteun. Spitfires gooien bommen op Duitse stellingen bij Essen, bij Nispen.

Essen
De Canadese troepen maken plannen om zo snel mogelijk grensplaats Essen in te nemen. Ze willen voorkomen dat er ook hier een Duitse tegenaanval start. Het naburige Nieuwmoer bevrijden lukt wel, Essen nog niet.

Sinds de start van Suitcase, 24 uur eerder, zijn er al veel krijgsgevangenen gemaakt. En er is terreinwinst.

Woensdrecht
Niet overal zijn er gevechten. Aan het front bij Woensdrecht krijgen de uitgeputte Canadezen even rust. Ze worden afgelost. Ook hier is het de frontlinie bewaken tot nieuwe bevelen volgen.

Intussen zijn ook de Britse troepen in Oost-Brabant gereed voor de aanval. De voorbereidingen zijn zo goed als afgerond. Operatie 'Pheasant' staat op het punt te beginnen.

Omroep Brabant staat uitgebreid stil bij tachtig jaar vrijheid. Kijk op onze themapagina Brabant Bevrijd voor alle artikelen en uitzendingen.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.