De Britse bevrijders krijgen de binnenstad van Den Bosch steeds steviger in handen. Via een noodbrug kunnen ook pantservoertuigen en tanks over de Zuid Willemsvaart door de stad naar het westen. Maar een echte bevrijding is het nog niet. Overal klinken nog schoten en explosies. Er hangen rookwolken boven de stad.

Een geallieerde M10-tank in de binnenstad en een Sturmgeschütze bij het station raken slaags. De ‘Stug’ kan de Britse tank uitschakelen. De Britse bemanning kan nog ontsnappen maar blaast de tank op en vlucht. De brand die ontstaat, slaat over naar huizen op de hoek van de Kruisstraat en de Karrenstraat.

'Crocodiles'
Toch breken de geallieerden langzaam door de Duitse linies. Ze steken de rivier de Dommel over. Een van de aanvallen gaat richting de Stationsweg.

Aan de zuidkant gaat een eenheid met vlammenwerpertanks -‘Crocodiles’- de vijand tegemoet: door de Vughterstraat via het Wilhelminaplein over de Willemsbrug, waar ze ook weer ‘Stugs’ tegen komen.

Duitse troepen verschansen zich in het station. Fallschirmjäger rennen door de smalle straten rond het spoor.

Propaganda
Tijdens de gevechten maken beide strijdende partijen foto’s en film. De Duitse 'propagandakompanie' fotografeert en filmt het 'heldhaftige verzet'. Het publiek in het Derde Rijk kan zien hoe hun mannen en jongens vechten ‘gegen den Anglo Amerikanischen Massensturm’. De Britten leggen ook alles vast voor het thuisfront.

Intussen gaat het buiten de stad wel soepeler. De bevrijders rukken met hoog tempo westwaarts op. Oisterwijk wordt bevrijd. De 'Desert Rats' breken snel door over Udenhout naar Loon op Zand. De geallieerden bereiken Vught en het verlaten concentratiekamp. En ze steken de weg Den-Bosch-Tilburg over. Tilburg is het volgende doel.

Amerikanen
Westwaarts, in de grensstreek, onder Zundert, vechten de Amerikaanse 'Timberwolves'. De militairen van de 104e infanteriedivisie zetten koers richting Wernhout.

Na een lange dag vechten veroveren de 'Polar Bears' Nispen vandaag. Maar tussen het dorp en buurtschap Tolberg ligt een tankgracht. Een 'panzerabwehrgraben'. Die loopt tot aan Woensdrecht en is aangelegd door dwangarbeiders. Op sommige plekken is hij wel acht meter breed en vier meter diep.

Die gracht loopt ook iets ten noorden van de Mariabaan waar drie dagen lang zo zwaar gevochten is. De Duitsers zitten met zware machinegeweren en artillerie aan de overkant. De hele dag doen de bevrijders erover om bij Wouwse Hil de gracht over te steken. Alternatieve routes zijn er niet omdat rond Bergen op Zoom mijnenvelden liggen.

Verzetshaarden
In het uiterste westen schuift de frontlinie amper op. Woensdrecht is dan wel bevrijd, meteen doorstoten naar Bergen op Zoom is nog niet mogelijk. Overal zitten verzetshaarden zoals in en rond de bossen aan de Zoomvlietweg en de Balsebaan.

Boven Woensdrecht proberen De Calgary Highlanders het hoger gelegen bosgebied van Lindonk te veroveren. Vanuit de dichtbeboste heuvels van Lindonk kunnen de Duitsers de Zeeuwseweg nog steeds beschieten. Ook hier: mijnenvelden.

Massabegrafenis
Verder achter in het front is het voor de Canadezen een droevige dag. In Ossendrecht begraven ze met militaire eer 49 mannen van de Black Watch die een paar weken eerder sneuvelden en pas net gevonden zijn.

In bezet Bergen op Zoom loopt de spanning op in het stadhuis. De militaire baas van de stad Ortskommandant Schmidt eist onmiddellijke evacuatie van de stad. Iedereen moet naar Dordrecht vertrekken, binnen 24 uur.

Weigering
Burgemeester Lijnkamp van Bergen op Zoom weigert het bevel uit te voeren. Het is onmogelijk want naast de 25.000 inwoners zijn er ook nog 20.000 vluchtelingen in de stad. De Duitsers accepteren zijn verhaal en leggen zich erbij neer.

Elders in de stad vernielen terugtrekkende Duitsers overal bruggen over De Zoom. Tankversperringen sluiten ze. De nieuwe verdedigingslinie is klaar.

De commandant van de Duitse para’s, Freiherr Von der Heydte die wekenlang de verdediging van Woensdrecht leidde, is vertrokken uit 'Das Weisse Haus', villa Mattemburgh. In Berlijn wordt hij door rijksmaarschalk Hermann Göring hoogstpersoonlijk onderscheiden met het ‘Ridderkruis met eikenloof’ voor zijn verdediging van de Duitse linies in Brabant: van de Corridor tot de Brabantse Wal.

Ardennen
Het nazi-regime in Berlijn benoemt Von der Heydte tot commandant van de parachutistenschool Nederland, in Aalten. En hij en zijn eenheid ‘De Leeuwen van Carentan’ krijgen al gauw een nieuwe speciale opdracht, die is topgeheim. Er is een groot offensief gepland in de Ardennen.

Omroep Brabant staat uitgebreid stil bij tachtig jaar vrijheid. Kijk op onze themapagina Brabant Bevrijd voor alle artikelen en uitzendingen.