Hartstikke druk was het donderdagavond op de Rijzendeweg. Op pakweg 20 meter boven zeeniveau, waar je alle vijanden ziet komen en ziet gaan. Net als in najaar 1944 toen dit een van de zwaarst bevochten plekken van Nederland was.

Littekens
Woensdrecht wilde wat tastbaars voor een nieuwe generatie. "De tweede generatie heeft de littekens gezien die de oorlog achterliet. Hoe leggen we het de derde en vierde en komende generaties uit?" Dat vroeg burgemeester Steven Adriaansen van Woensdrecht zich hardop af. Hij kon die vraag meteen beantwoorden: "zo dus."

"Hiermee sluiten we aan bij de belevingswereld van jongere generaties", denkt Adriaansen. Die jongere generatie kwam zelf met het idee. Bart van der Veen en Jim Raaijmakers zijn al vrienden sinds de middelbare school en willen alles weten over oorlog en bevrijding. Ze maakten al een tv-documentaire met de ooggetuigen van toen maar wilden ook wat tastbaars op historische grond. Dat werd dit verroeste en beschoten wrak.

"De brencarrier had waarschijnlijk een vlammenwerper," vertelt Bart van der Veen. Sergeant Eric Richter was bestuurder. Een geboren Engelsman in Canadese dienst en fanatiek hockeyer, rugbyer en postzegelverzamelaar. Maar toen kwam de Tweede Wereldoorlog. Twee maanden voor D-day trouwde hij nog even.

Vrijdag de 13e
De oorlog bracht hem op vrijdag de dertiende oktober 1944 in de polder bij Woensdrecht: de dag van de eerste grote Canadese aanval op vijandelijke posities. Hij raakte gewond en overleed, slechts 24 jaar oud.

Het trieste van het verhaal is dat zijn moeder aan de andere kant van de oceaan 2 jaar na zijn dood nog steeds niet wist waar haar jongen was begraven, zo blijkt uit de briefwisseling die bewaard is gebleven. De chaos na de oorlog, de vele slachtoffers en vermisten en grote afstanden maakten het verdriet mogelijk alleen maar erger. Eric Richter rust op het Canadees ereveld bij Bergen op Zoom.

Bomkrater
Het kapotgeschoten wrak waarin hij werd getroffen werd na de strijd wel vergeten. Zoals zo vaak werden veel materieel en munitie in een bomkrater gedumpt. Tot ze daar rond 1990 een nieuwe snelweg gingen aanleggen en het knooppunt Markiezaat.

Een paar vrienden groeven hem kort voor de aanleg op en brachten hem naar een klein particulier museum in Putte. Daar stond hij weg te roesten.

Jim en Bart vonden dat het ding een prominentere plek verdiende. Maar hij moest eerst wat opgeknapt worden. Voor Bart had het gevolgen. "Ik heb hem vijf jaar geleden in mijn tuin gezet en daar was mijn vrouw niet zo blij mee."

Verhalen vertellen
Maar de gemeente en andere vrijwilligers omarmden het idee. De carrier staat voortaan in een plantsoen met vlaggenmasten, geflankeerd door de verlichte 'Maple Leaf' en het embleem van de Black Watch, Eric zijn eenheid. Bart zegt trots: "Het is een mooie manier om de verhalen levend te houden."

Na een halve eeuw in een bomkrater staat hij op historische grond en kijkt hij nu weer uit op het voormalige slagveld.

De strijd om het strategisch gelegen Woensdrecht draaide om de Zeeuwseweg en de spoorlijn die langs het dorp lopen. De Duitsers wilden die routes zo lang mogelijk in handen houden, want met die weg kan je de Westerschelde blokkeren. En die zeeroute naar de haven van Antwerpen was voor de geallieerde bevoorrading cruciaal. Dat ging ten koste van een verwoestende strijd die bijna een maand duurde en aan meer dan 800 militairen het leven kostte.

Omroep Brabant staat uitgebreid stil bij tachtig jaar vrijheid. Kijk op onze themapagina Brabant Bevrijd voor alle artikelen en uitzendingen.