De Polen beginnen vanaf zes uur in de ochtend aan hun oversteek van het Markkanaal. In het donker roeien de 'Podhalanski Rifles' het kanaal over op twee punten, bij Vrachelen en Ter Aalst.

Maar al snel ontdekken de Duitsers ze. Enkele Sturmgeschütze hebben zich verborgen tussen bomen en beschieten ze. De bevrijders komen in de problemen en vragen om luchtsteun.

Poolse vliegtuigen bestoken de vijand ten noorden van het Markkanaal.

Daarna hervatten ze de opmars. In de loop van de dag leggen ze een noodbrug over het kanaal waarover ook tanks kunnen. De Polen bereiken Den Hout.

Standdaarbuiten
De Amerikanen bij Standdaarbuiten hebben de overkant van de Mark ook stevig in handen. Geallieerde bruggenbouwers zijn in het donker al met hun werk begonnen.

Jeeps en trucks moeten naar de overkant. Maar Duitse beschietingen maken het werk wel lastig. Er sneuvelen mannen van de genie.

Radio
Duitse militairen hebben goed zicht op de oversteekplaatsen. Ze geven via hun radio steeds posities door aan de eigen kanonnen, die zo beter kunnen mikken. De Duitsers worden opgespoord en gevangengenomen.

Daarna gaat het snel. Als eerste komt er een noodbrug over de Mark te liggen die tot 9000 kilo aan kan. De lichte voertuigen kunnen oversteken. Verderop in de weg komt een zwaardere Baileybrug met 40 ton capaciteit, voor trucks.

Suikerbieten
Er duiken vele tientallen Amerikanen op uit de omliggende polders, waaronder de Gorzen aan de kant van Hoeven. Sinds de ochtend van 31 oktober hadden ze zich verscholen. Hun rantsoenen waren op en daarom hielden ze zich in leven met suikerbieten.

Door zich compleet te verstoppen waren ze niet ontdekt en hadden ze geen enkel slachtoffer te betreuren. En dat terwijl ze dagenlang onder Duits én eigen geallieerd granaatvuur hadden gelegen.

De Amerikanen kunnen op deze 3e november hun bruggenhoofd kilometers ver uitbreiden tot in Noordhoek. Ze verdrijven de Duitsers van de Markoevers.

Welberg
De aanval bij Welberg is nog in volle gang. De avond ervoor zijn de Canadezen het dorp ingegaan. Een aanvalsgolf gaat direct op het dorp, de ander met een omtrekkende beweging.

Maar de Duitse tegenstand is groot. Sturmgeschütze fallschirmjäger: alles krijgen de bevrijders tegenover zich. Een van de Canadese eenheden bereikt om vier uur in de ochtend met moeite het doel.

Ook Wolverine-M10-tankjagers vechten mee. Eentje loopt vast, twee anderen worden uitgeschakeld. De aanval verloopt moeizaam en lijkt te stranden met opnieuw veel doden en gewonden aan beide kanten.

Ski-kampioen
Maar er komt toch terreinwinst. Aan de oostkant lukt het om en gat te slaan. De Canadezen sturen versterking. Weer verliezen ze een paar tankjagers.

Bij de gevechten wordt ook het voertuig geraakt met Hans Gunnarsen: een bekende sportman en skikampioen van Canada. Hij sneuvelt, 34 jaar oud.

De strijd aan de rand van Welberg golft heen en weer. Shermantanks van South Albertaregiment weten verder op te rukken. Maar Kampfgruppe Chill bijt fel van zich af met mortiervuur. En Stugs.

Marine
De vijand krijgt steun uit onverwachte hoek: van de Duitse marine. De Kriegsmarine heeft negen kanonneerboten liggen op de wateren buiten Steenbergen, waaronder het Volkerak. Met hun kanonnen bestoken ze de geallieerden.

Langs de hele frontlijn is er vandaag opvallend veel luchtsteun. Geallieerde jachtbommenwerpers vliegen af en aan.

Ouderen gebombardeerd
De geallieerden bombarderen in vier aanvalsgolven Duitse doelwitten in Klundert. Maar de inwoners zijn er nog. Zo ook vijftien bejaarden die eerder uit Middelburg waren geëvacueerd. Ze kregen onderdak in een villa aan de Zevenbergseweg in Klundert.

Een dag eerder zette de Duitse commandant hen op straat, omdat hij de villa zelf nodig had. Twaalf ouderen belanden in een huis in de Wagenstraat. Daar valt een geallieerde vliegtuigbom op en alle ouderen komen om het leven.

Het totale dodental van de beschietingen en bombardementen met ook raketten op Klundert, zou uiteindelijk op zeker 78 komen. Hele gezinnen stierven.

De ontreddering is enorm. Terwijl Duitsers het stadje plunderen en wegtrekken richting de Moerdijkbrug, proberen Rode Kruismedewerkers het puin weg te halen en gewonde mensen te redden. Er breken overal branden uit. Blussen kan niet. De brandweerkazerne is ook verwoest.

Onderbeen
Huisarts Hendrik de Ruiter amputeert het onderbeen van een jonge man. Bij kaarslicht en zonder verdoving. Een Duitse arts neemt het slachtoffer mee naar een ziekenhuis in Dordrecht. Zo belanden veel gewonde Brabanders in bezet gebied, vaak tot mei 1945.

Omroep Brabant staat uitgebreid stil bij tachtig jaar vrijheid. Kijk op onze themapagina Brabant Bevrijd voor alle artikelen en uitzendingen.