De nacht van 5 op 6 november 1944. Tussen vier en vijf blaast het Duitse Sprengkommando de Moerdijkbrug op. Vier delen van de verkeersbrug storten in. Ook de spoorbrug gaat de lucht in. Die is dan al een paar weken onbruikbaar na een geallieerd bombardement.

Sturmgeschütze
Niet iedereen is overgezet richting Dordrecht. Er zijn opzettelijk Duitsers achtergebleven. Zo’n duizend goed bewapende soldaten met drie Sturmgeschütze, rijdende kanonnen. Hun opdracht is de plek tot het uiterste te behouden.

Evacuaties gaan nog door bij Dintelsas, in de vroege uren van de dag. Britse artillerie vuurt doorlopend en kan twee boten tot zinken brengen. Drie bemanningsleden sneuvelen. Toch ontkomen zo’n 740 militairen, met 50 voertuigen en 20 paarden.

Veerponten
De Kriegsmarine komt te hulp in Willemstad. Met een kleine 20 boten en twee veerponten: de Koningin Emma en de Willemsdorp. Ze pikken Duitsers op in de haven van Willemstad in de duisternis van 5 op 6 november. 1200 man, met voertuigen kanonnen en paarden, binnen een uurtje. En ook onder artillerievuur. Een groep van vermoedelijk zo’n 120 Fallschirmjäger blijft achter.

Als de Britse Polar Bears vanuit Heijningen Fort De Hel naderen, worden ze onder vuur genomen. Toch sluit het geallieerde net rondom Willemstad. De buurtschappen Helwijk en Tonnekreek vallen in geallieerde handen.

Bunkers
Verder oprukken door de vlakke polders is riskant. De vijand zit achter de vestingwallen, diep in de zware bunkers die ze daar hebben gebouwd tijdens de oorlog.

De Britten besluiten een ultimatum te stellen. Een officier en tolk rijden in de ochtend met witte vlag naar de vesting.

Blinddoek
Bij de Landpoortstraat wordt de Britse officier opgewacht door Fallschirmjäger. Geblinddoekt wordt hij de vesting in geleid naar de Duitse commandant Walter Nass.

Nass krijgt de boodschap in het Engels en Duits dat ze in de val zitten en zich beter over kunnen geven. Want anders volgt een allesverwoestende artilleriebeschieting.

‘You have now done your task of delaying my advance and your position is quite hopeless’. Dat staat in het ultimatum dat bewaard is gebleven.

De geallieerde officier overhandigt de brief en krijgt een duidelijk ‘Nein’ terug van de Duitsers: Niemand geeft zich over, is de Duitse boodschap.

De bevolking evacueren is het enige waar beide partijen het over eens worden. De gemeente telt in de tijd zo’n 2000 inwoners. Ze mogen Willemstad verlaten.

Van twee tot zes uur die middag zwijgen de wapens en vertrekt de Willemstadse bevolking door de linies. Eerst over een gapend gat bij de Landpoortstraat. En dan lopend naar Fijnaart.

De geallieerden trekken tweehonderd kanonnen samen. Als het ultimatum is afgelopen, openen de geallieerden om tien voor zeven in de avond het vuur. Tien minuten lang regent het granaten in Willemstad. Enkele achtergebleven Duitsers sneuvelen.

De geallieerden denken dat Duitsers nog van plan zijn om terug te vechten. Maar de vijand heeft Willemstad al opgegeven. Laat in de avond, aan het begin van de nacht verdwijnen nog eens tientallen Duitsers in boten naar Numansdorp. Ongezien, in boten van het ‘Maasflotille’.

Lijken
De Britten sturen een patrouille vanuit Tonnekreek. Die wordt niet beschoten. Als ze de vesting in wandelen, vinden ze alleen dode Duitsers. dode paarden en achtergelaten materieel, zoals kanonnen op straat. Ze maken wel nog vijf krijgsgevangen. Willemstad is gevallen en bevrijd.

Het Britse leger filmde de ravage en de dode soldaten en paarden in Willemstad kort na de bevrijding en ook de streek (Waarschuwing: beelden kunnen als schokkend worden ervaren)

Alleen het Duitse bruggenhoofd Moerdijk blijft nu over, met een forse groep Duitse verdedigers. De Amerikanen bij de Roode Vaart liggen onder vuur van hun mitrailleursnesten.

De Polen dringen al wel door tot in Zevenbergschen Hoek, maar botsen daarna op verzet en betonnen versperringen.

Moerdijk is de laatste Duitse verzetshaard die opgeruimd moet worden.

Omroep Brabant staat uitgebreid stil bij tachtig jaar vrijheid. Kijk op onze themapagina Brabant Bevrijd voor alle artikelen en uitzendingen.