Aniek van der Sanden (24) uit Kaatsheuvel studeert psychologie en zocht zes jaar geleden een bijbaan. Ze ging aan de slag als verzorger in een verpleeghuis voor dementerenden. Ze weet nog goed dat ze al snel te maken kreeg met familieleden van bewoners die haar kleineerden en intimideerden. “Een vrouw zei: ‘Kom jij eens even hier’. Ze sloot de deur achter me. Ze vertelde wat ik niet goed had gedaan en zei dingen als: ‘Dat weet jij niet hè, meisje.’ Ik voelde me toen zo gekleineerd en barstte in huilen uit.”

Het bleek geen incident. Aniek en haar collega's hadden veel schrik voor bepaalde families. “Soms hoorde ik een stem van iemand en dan kromp mijn buik echt samen van de spanning." Ze werden ook simpelweg geïntimideerd. "Dan kwam een man op mij af, verhief zijn stem en zei: ‘Ik wil dat je nú haar bed verschoond!’ of ‘Ze moet nú eten!’”

Hoewel Aniek vaker te maken had met grensoverschrijdend gedrag op haar werk, maakte ze er nooit melding van. “Er werd wel veel over gepraat, onderling en met teamleiders, maar er is nooit gezegd dat ik het ergens kon melden." Ook werd het gedrag van familie vaak vergoelijkt. "Collega’s zeiden vaak: ‘Ja maar, die partner is ook zielig, zij hebben het zo zwaar.’”

Ook in het Amphia ziekenhuis in Breda krijgt zorgpersoneel regelmatig te maken met ongewenst gedrag. Daar is het aantal meldingen de afgelopen jaren wel toegenomen. Daar is Kim van Zijp, programmamanager Sociale Veiligheid, blij mee. "Vaak wordt er geen melding gedaan omdat zorgmedewerkers zich gaan verplaatsen in de patiënten en hun familie. Maar grensoverschrijdend gedrag hoort er niet bij, nooit!" Het ziekenhuis gebruikt de meldingen om het gedrag aan te pakken.

Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat 3 op de 10 zorgmedewerkers te maken hebben met ongewenst gedrag op de werkvloer. Daarmee is de zorgsector koploper in Nederland. Mannen en vrouwen in de zorg ervaren de problemen vrijwel even vaak. Gemiddeld heeft 17 procent van alle medewerkers in Nederland te maken gehad met ongewenst gedrag.

Als ervaringsdeskundige gebruikte psychologiestudente Aniek de problemen in haar afstudeeronderzoek. Ook sprak ze met andere zorgmedewerkers. “Daaruit bleek dat heel veel zorgmedewerkers dachten: ‘Dit hoort er nu eenmaal bij’. En juist daar gaat het dus fout.”

Aniek hoopt dat er, net zoals in het Amphia ziekenhuis, vaker meldingen worden gedaan door de medewerkers. Tegelijk hoopt ze ook dat leidinggevenden een strenger beleid gaan voeren. “Dat gedrag is niet normaal. Ook al is een familielid nog zo verdrietig of gespannen, het is niet normaal om het af te reageren op zorgpersoneel."