Na het overlijden van zijn ouders Jo Bastings en Maria Hubertus in 1997, opent Ton nietsvermoedend een kist die op de zolder van hun huis in Boxtel stond. “Toen ik de inhoud voor het eerst zag, wilde ik het verscheuren en weggooien”, vertelt hij. “Ik dacht dat het oude administratie was. De zolder lag daar namelijk vol mee.” Maar al snel ontdekte de 70-jarige Ton dat hij iets bijzonders had gevonden.

Er zaten zo’n tweehonderd liefdesbrieven van zijn ouders in die ze tijdens de Tweede Wereldoorlog aan elkaar schreven. Er lagen ook honderd brieven van Nederlandse militairen en geallieerde soldaten, gericht aan zijn ouders. En dan was er ook nog een kist met oude legerspullen zoals paspoorten, dagboeken en zelfs een wapen.

“Er worden wel vaker een of meerdere oude foto’s of brieven gevonden uit die tijd, maar zo’n grote verzameling is echt uniek”, vertelt Ton. “Alle hoofdonderdelen van de oorlog komen aan bod.”

Ton wist tot de vondst niets over wat zijn ouders tijdens de Tweede Wereldoorlog hadden meegemaakt. “Mijn moeder zei wel eens ‘ik gooi geen eten weg, want ik heb de oorlog meegemaakt’. Maar verder spraken ze nooit over die periode. Nooit.”

Uit nieuwsgierigheid begon hij met het lezen van één brief. “Maar dan raak je geboeid en dan lees je er nog één en een tijd later nog één”, vertelt hij. “Na een paar maanden ging ik bijna iedere avond naar de zolder om in de kist te kijken.”

Door de brieven die zijn ouders aan elkaar schreven, kwam Ton erachter dat zijn vader als militair in het Nederlandse leger zat en later bij het verzet. “Hij beschreef heel gedetailleerd wat hij deed in het leger en hoe hij dat vond”, zegt Ton. Zijn moeder beschreef dan weer wat er gebeurde in Oss, waar zij met haar ouders woonde tijdens de oorlog. “En dat was ook niet niks, want ze had 40 geallieerden op zolder zitten bij haar ouders thuis.”

Ton heeft door alle verhalen zijn ouders niet alleen beter leren kennen, maar ook beter leren begrijpen. “Ik weet nu dat ze traumatische dingen hebben meegemaakt. Ik heb bijvoorbeeld brieven en foto’s gevonden van Joodse vriendinnen van mijn moeder die verdwenen en nooit meer terugkwamen.” Voor zijn vader geldt hetzelfde. “Hij is ook kameraden aan het front verloren. Ik snap dat dat iets met je doet. En dat je dat voor de rest van je leven bij je draagt.”

Ton vindt het fijn dat hij nu weet wat zijn ouders hebben meegemaakt. “En dat gun ik een ander ook. Als er nog familie is, dan ben ik de laatste persoon die het kan overdragen aan hen”, zegt hij.

Daarom gaat Ton op zoek naar familieleden van de mensen die brieven aan zijn ouders hebben geschreven. Het gaat om geallieerden uit Engeland, Schotland en Canada. Maar ook om twee mede-soldaten van zijn vader Jo. “Er zijn misschien kinderen die ook niet weten wat hun ouders tijdens de oorlog hebben meegemaakt. Ik ben ervan overtuigd dat deze brieven en foto’s net zo belangrijk zijn voor hen als dat het voor mij was.”