Boeren krijgen premier Schoof op de koffie bij eerste bezoek aan provincie
De eerste stop van Schoof was het melkvee- en paardenbedrijf Millstream in Bergen op Zoom. De eigenaar van het bedrijf heeft besloten afscheid te nemen van zijn koeien en zich volledig op de paardentak te storten. Een keuze waar hij achter staat, maar die wel is ingegeven door het 'zwabberbeleid' van de afgelopen kabinetten.
"Wees eerlijk, dan kunnen jonge boeren nog kiezen."
En dat is waar ook de pijn zit bij de andere boeren die deze woensdag zijn aangehaakt. Anton Bartelen is akkerbouwer en blij met de komst van Schoof, maar toch zijn de zorgen groot. "Ik hoop dat de minister-president de waarde ziet van de land- en tuinbouwbedrijven in Brabant. Maar als dat niet zo is, dan horen we dat ook graag. Dan kunnen jonge boeren nog een keuze maken om ergens anders een boerenbestaan op te bouwen."
Want dat steeds terugkerende woord perspectief, dat is ook waar het deze dag om draait. Want wat wíl dit kabinet nou eigenlijk? Welke keuzes kunnen boeren maken met enige zekerheid dat die keuze over tien jaar ook nog een slimme was. Ze weten het oprecht niet.
Premier Schoof staat er iets optimistischer in. "Ik vond het vooral zo fijn om deze boeren met zoveel enthousiasme te horen vertellen over hun bedrijven", begint hij. Maar ook Schoof erkent dat er zorgen zijn. "Consistent beleid is wat deze ondernemers nodig hebben. Want zonder dat beleid is het moeilijk plannen maken of om financiering te krijgen voor die vaak goede plannen."
Want de wens is toch dat boeren kiezen voor meer samenwerking met de natuur. De vraag alleen is, wie dat gaat betalen. Want de gereserveerde miljoenen door het vorige kabinet zijn inmiddels vakkundig naar het rijk der fabelen verwezen. En zonder geld wordt het allemaal wel heel ingewikkeld.
"Er komt wel heel veel op Brabant af."
Provinciebestuurder Wilma Dirken (Stikstof en Wonen) windt er geen doekjes om. "We hebben aan de heer Schoof meegegeven dat er wel heel veel op Brabant afkomt. Er zijn grote landelijke opgaven waarvoor steeds specifiek naar Brabant wordt gekeken. Denk aan defensie, de enorme woningbouwopgave, de energietransitie, de transitie van de boeren. Voor al die opgaven hebben we twee en een half keer Brabant nodig en er wonen ook nog mensen."
Ruimte dus, maar ook geld. Nou heeft Brabant zijn zaken goed op orde en is het de provincie ook gelukt al eerder flink wat geld naar Brabant te halen voor natuurherstel en de gebiedsgerichte aanpak. Maar provinciebestuurder Hagar Roijackers (Water en Aanpak Landelijk Gebied) benadrukt dat Brabant het rijk wel nodig heeft.
"We hebben goed consistent beleid nodig vanuit Den Haag."
"Het gebied is divers, met grote opgaven op het gebied van natuur, water, maar ook de wens om een goed klimaat te houden voor onze agrarische ondernemers in dit gebied. Daar hebben we goed beleid voor nodig vanuit Den Haag."
Ondertussen blijft Brabant, bij woorden van Roijackers, koersvast. "We moeten kijken naar wat een gebied doet over ruim 10 jaar. Dat zetten we in en daar houden we aan vast." Voorlopig gaat dat nog met de eigen reserves en het slim inzetten van geld van verschillende partijen. Maar die stroom aan financiën is wel eindig.
"Dit is het, daar moeten we het van doen."
En daar kan de premier nou net niks aan doen. "Er is minder geld, maar nog steeds geld", zegt Schoof. "Vijf miljard en 500 miljoen structureel per jaar. En dat is het, daar moeten we het van doen."
Brabant gaat het daar niet mee redden, zegt Dirken. "We zullen een heel eind komen, maar daarna moet Den Haag toch echt over de brug komen. Dat zal de komende jaren toch onze boodschap blijven."