‘Ik wil een eigen telefoon, want de rest van de klas heeft er ook een’, het is voor veel ouders een duivels dilemma. Want je wilt niet dat je kind buiten de boot valt. Maar een smartphone betekent ook dat ze een online wereld erbij krijgen die voor kinderen maar amper te overzien is.

Waar mobiele telefoons in een ver verleden toebehoorden aan volwassenen, krijgen de meeste kinderen hun eerste mobieltje tegenwoordig als ze tussen negen en elf jaar zijn, volgens onderzoek van het NOS Jeugdjournaal in 2023.

Danielle Batist kreeg buikpijn van het idee dat haar dochters (zes en acht) een smartphone zouden krijgen. In gesprek met andere ouders bleek het zo'n groot vraagstuk voor ouders, dat ze de ouderbeweging Smartphonevrij Opgroeien oprichtten.

In mum van tijd sloten honderden ouders zich aan. Inmiddels zijn in onze provincie 33 scholen aangesloten, ruim 250 ouders hebben zich verenigd in appgroepen, landelijk zijn dat er ruim vijfduizend. In zo'n groep delen ouders tips om de smartphone langer buiten de deur te houden.

Ook de dochter van Bo van Leek uit Bergeijk vroeg in groep 5 om een smartphone, ze ging niet overstag maar het onderwerp bleef wringen. Haar twee oudste kinderen (zes en negen) zitten op basisschool De Regenboog. Bo sloot zich aan bij Smartphonevrij Opgroeien en richtte een appgroep op voor ouders van De Regenboog.

Ook Bo merkte dat ouders zoekende zijn en dat groepsdruk een grote rol speelt. "We willen als ouders samen optrekken en afspraken maken. Als een deel van de klas géén smartphone heeft, is jouw kind niet meer de enige en neemt de groepsdruk af."

Maar kinderen moeten ook leren omgaan met zo'n apparaat en dat zou je beter kunnen doen vóór de puberteit begint, is een veelgehoord argument van deskundigen. Bo: "Dat kan ook zonder eigen smartphone. Je kunt thuis op een gezinstablet oefenen, je introduceert dat scherm stap voor stap. Je hebt samen regels, die je langzaamaan versoepelt.”

Al ziet ze ook wel in dat een wereld zonder schermen een utopie is. “Dat is ook niet het doel van deze beweging. De online-wereld maakt dingen ook gemakkelijk, er zijn educatieve apps, je kunt er je kennis verrijken. Het gaat erom dat je het moment uitstelt waarop je kind een eigen smartphone krijgt."

Danielle vindt het vooral een bezwaar dat kinderen minder buitenspelen, dat het knutselen heeft plaatsgemaakt voor schermtijd. "Ik wil niet dat ze hun kindertijd al scrollend doorbrengen, daar is het leven te kort voor. Mijn dochter krijgt heus wel ooit een smartphone, maar dan hoop ik dat er tegen die tijd wetgeving is en dat er minder verslavende apparaten zijn."

Ook Mathitja den Toom denkt er zo over, zij richtte een groep op voor ouders van basisschool de Vrije School Breda. Inmiddels zijn zo’n dertig ouders aangesloten. Ze heeft drie kinderen van tien, zes en twee jaar. "Je ziet dat kinderen niet meer alleen buiten mogen spelen, niet alleen ergens naartoe mogen fietsen, maar online wel van alles mogen. Terwijl ze juist daar enge dingen tegenkomen zoals gewelddadige filmpjes en porno."

Ze hoopt een eigen smartphone voor haar kinderen uit te stellen tot veertien jaar. "We beginnen dan sowieso niet met een smartphone maar met een toestel waarop ze bereikbaar zijn en kunnen bellen, een soort 'startphone'. Het advies is om pas op zestienjarige leeftijd met social media te beginnen. Maar ik geef toe, ik weet nog niet hoe het is met een puber in huis. Je wilt ook geen uitzondering van ze maken."

De oudergroepen communiceren nu nog via appgroepen per school, dat klinkt tegenstrijdig voor een groep die het liefst smartphones buiten de deur laat. "Ik ben ook het liefst zo min mogelijk online", vertelt Bo. "Een appgroep is nu de meest laagdrempelige manier om in contact te komen maar we willen uiteindelijk fysiek samenkomen."

Bo hoopt een lezing te organiseren voor ouders van alle basisscholen in Bergeijk. Zodat ze samen een generatie leerlingen ontwikkelen die minimaal na hun dertiende start met een eigen smartphone. "We denken dat we kinderen een telefoon moeten gunnen maar eigenlijk moeten we ze een luchtigere jeugd gunnen."

DIT VIND JE OOK INTERESSANT

Dit is waarom je telefoon zo verslavend is: 'Elk appje zorgt voor een kick'

Geen mobieltjes meer op school: herrie in aula en rust in de klas

Vier weken zonder smartphone: Lobke wil van haar telefoonverslaving af