Zo praat je met kinderen over seksueel misbruik: 'Stel neutrale vragen'
Een 25-jarige onderwijsassistent uit Helmond wordt verdacht van het misbruiken van twintig kinderen onder de twaalf jaar. Een aantal van die kinderen was jonger dan de basisschoolleeftijd, zo liet het Openbaar Ministerie dinsdag weten. Het nieuws kwam als een shock binnen in Helmond.
Om ouders en kinderen te helpen bij het verwerken van zo'n heftige gebeurtenis schreef zedenrechercheur Melsen samen met Iva Bicanic het boek 'Charlie, een boek over aanraken en aanzitten'. In het boek wordt de jonge Charlie onder de dekens aangeraakt door zijn buurman, met wie hij een goede band heeft.
Hoewel we bij kindermisbruik volgens Melsen vaak nog denken aan een vieze man in de bosjes, gaat het in werkelijkheid vaak heel anders. "In 85 procent van de gevallen is de pleger een bekende van het kind. Iemand die het kind vertrouwt en waar het zich goed bij voelt, zoals een lieve buurman of familielid. We willen daarom laten zien dat het clichébeeld niet klopt. Dit is de ongemakkelijke waarheid", legt Melsen uit.
"Kinderen noemen het vaak 'aanzitten'."
Kinderen die slachtoffer zijn geweest van seksueel misbruik moeten zich kunnen herkennen in hoofdpersonage Charlie. De twee schrijvers hebben daarom de ervaringen gebruikt van driehonderd volwassenen die als kind seksueel zijn misbruikt om, het boek vorm te geven. "Ze hebben via een vragenlijst bijvoorbeeld verteld hoe zij zich vroeger voelden en hoe ze rustig in slaap konden vallen. Zo weten we dat kinderen de term 'seksueel misbruik' niet kennen. Ze noemen het vaak 'aanzitten'."
Kinderen geven zichzelf volgens Melsen vaak de schuld van wat er is gebeurd. Een pleger weet ze vaak voor te houden dat het iets is wat ze samen hebben gedaan. "Een kind denkt dan dat papa of mama heel boos zal worden. Dat geeft een kind veel druk."
Ouders kunnen het boek aan hun kinderen voorlezen. Ze kunnen er zelf ook wat van leren, volgens de zedenrechercheur. Bijvoorbeeld over hoe ze moeten reageren als hun kind over misbruik vertelt. "Als ouders heel emotioneel reageren, kan dat voor een kind traumatischer zijn dan het incident zelf. Hoewel het heel logisch is dat ouders zo reageren, hebben we in het boek laten zien wat een ideale reactie zou kunnen zijn."
"Het is goed om kinderen ook de gevaarlijke kanten van seksualiteit te leren."
De moeder van Charlie reageert bijvoorbeeld heel rustig en stelt neutrale vragen, op een manier die zedenrechercheurs ook toepassen. Zo stelt ze open vragen, vult ze niks in en geeft ze ook geen beloning of complimenten. "Als je benadrukt dat het zo knap is dat een kind iets vertelt, kan het kind er misschien nog een schepje bovenop doen om een extra compliment te krijgen. Dat wil je ook weer niet."
Volgens Melsen is het belangrijk eerst de angsten weg te halen. "Ik benadruk in mijn werk, maar ook bij mijn eigen kinderen, dat ze altijd alles mogen vertellen en dat ik niet boos zal worden of ze uit zal lachen."
Het is volgens Melsen ook goed om over dit onderwerp te praten met kinderen die dit niet hebben meegemaakt. "Wij denken wel dat het eerst goed is om kinderen iets over gezonde seksualiteit te leren, zodat ze zien dat het iets moois kan zijn. En dat je daarna pas de stap maakt naar het boek over Charlie, zodat kinderen ook de gevaarlijke kanten leren kennen."
LEES OOK:
'Verdachte in Helmond misbruikte ook kinderen jonger dan vier'
Burgemeester Helmond over zedenzaak: 'Grootste nachtmerrie voor ouders'
Stichting voor zieke kinderen reageert op grote misbruikzaak: 'Mokerslag'