VOOR ALTIJD IN ONS HART

‘Meest bizarre non ooit’ veranderde Leo’s leven met één zin

zondag om 12:00 • Aangepast maandag om 17:08
nl
Met één zin veranderde zuster Maria Adriaens het leven van Leo van Vegchel (71) uit Eindhoven voor altijd. Terwijl hij vlak daarvoor nog neerkeek op haar kunstwerken. Maria werd Leo’s leermeester en ze raakten bevriend: "Op haar sterfbed noemde ze me ‘mijn broeder’. En weer even later was ik zelfs haar zoon. 'Nou maak je het wel heel bont', zei ik tegen haar."
Profielfoto van Tom van den Oetelaar
Geschreven door

Maria was ‘de meest bizarre non’ die Leo ooit ontmoette. Als meisje van 17 ging ze naar het klooster van de Congregatie van de Zusters van Schijndel. “Want ze voelde een diepe roeping”, zegt Leo erover. Maar Maria was ook creatief en werd gegrepen door zenboeddhisme. Dus pakte ze het vliegtuig naar New York, ging in de leer bij kunstenaar Frederick Franck en liet de meeste rituelen van de kerk los.

“Ze ging nooit meer naar de mis”, weet Leo. “Maar ze bleef non en ze bleef in het klooster. Je kunt je voorstellen dat dat door andere zusters niet altijd werd begrepen. Het gaf veel frictie.” Door haar eigenzinnige keuzes kwam Maria alleen te staan in de gemeenschap: “Ze voelde zich vaak eenzaam. In de intiemere gesprekken die we hadden, vertelde ze over het gemis.”

“Holy fuck, daar gaat het dus om. Ik krijg nog kippenvel.”

Toen Leo zuster Maria zo’n dertig jaar geleden leerde kennen, zat hij in een depressie. Een vriendin nam hem mee naar een tentoonstelling met tekeningen van Maria in Beek en Donk. Maar Leo vond het helemaal niks: “M’n broek zakt ervan af. Maar ik loop tegen Maria aan, een klein vrouwke met twee heldere ogen. En ik stel haar beleefd een vraag. En dan geeft zij me toch een antwoord… Holy fúck… Ineens zie ik het. Dáár gaat het om. Ik krijg er nog kippenvel van.”

Tekening van zuster Maria van de Zoete Moeder van Den Bosch (foto: Omroep Brabant).
Tekening van zuster Maria van de Zoete Moeder van Den Bosch (foto: Omroep Brabant).

Wat Maria precies heeft gezegd, weet Leo niet meer. Maar de impact voelt hij nu nog. Want het gooit alles overhoop. Maria trekt hem uit zijn zweverige kunstenaarsleven: “Ik was begin 40, leraar creatieve vakken, alleenstaand vader en een kunstenaar met veel ambitie. Maar ik kreeg het niet voor elkaar. Dus kreeg ik een depressie. En Maria trok me recht in het hier en nu.”

Na het antwoord dat ze hem gaf, zag Leo Maria’s tentoongestelde tekeningen meteen anders: “Alsof je voor het eerst muziek hoort”. Ze raakten in gesprek en Leo ging bij haar een cursus doen. En dat had grote gevolgen: “Andere dingen werden voor mij belangrijk. Ik hoefde geen kunstenaar meer genoemd te worden en roem en erkenning hoefde ik ook niet meer.”

“Ze zag me in een lichtkrans en kreeg koude rillingen.”

Hun band wordt sterker nadat ze elkaar toevallig treffen bij een kapelletje in Eindhoven: “Ik zit daar over m’n leven na te denken en Maria komt langs. Ze ziet mijn fiets staan en stopt. Ik loop het kapelletje uit en begroet haar. Ik sta wat hoger, ze kijkt naar me op en de zon valt op haar gezicht. Dus ik stap opzij om haar schaduw te geven.”

Voor Leo een stap opzij, voor Maria een mystieke ervaring: “Want zij ziet mij op dat moment in een lichtkrans staan. Achter mij vliegen vogels omhoog. Ze krijgt koude rillingen en voelt: ‘Dit is hem, dit is de opvolger’.” Leo denkt een heel stuk nuchterder terug aan het moment. Hij vindt het vooral een ‘schattige’ reactie van Maria. Maar vanaf dat moment is hij haar leerling en wordt hun relatie dieper en intenser.

In het klooster overlijdt Maria op 30 september dit jaar, ze is 84 jaar oud. De laatste dagen van haar leven was Leo veel bij haar. “Ze was heel blijmoedig”, herinnert hij zich. “Ze zei: ‘Ik ga naar huis. En maak je niet zo druk over die jas die hier straks ligt, da’s allemaal flauwekul.’”

Op haar laatste avond had Maria veel pijn. Ze riep om haar vader en moeder: “Ik heb haar vastgehouden, iets wat je bij een non eigenlijk niet doet. Maar ze vond het ontzettend fijn. Daarna gaf ik het over aan één van de nonnen en zij ging met een dik boek naast Maria zitten. Ik vond het heel pijnlijk om weg te gaan. Een paar uur later was ze dood.”

Hoe krachtig kun je zijn, om dit soort paradijsvogels te behouden in jouw club?

In alle jaren waarin Maria tekende, mediteerde en cursussen gaf, bleef ze ook gewoon verbonden aan haar klooster in Schijndel. En daar heeft Leo bewondering voor: “Hoe krachtig kun je zijn als congregatie, om dit soort paradijsvogels te behouden in jouw club?”

Want Maria betekende veel voor haar medezusters: “Ze illustreerde de misboekjes, maakte elke week een tekening in de refter, de eetruimte. En voor iedereen die iets te vieren had, maakte ze een uniek boekje met tekeningen. Ze heeft tienduizenden tekeningen gemaakt.” Leo heeft nu een archief van 15.000 tekeningen van Maria. Het is voor hem een blijvend aandenken aan hun unieke relatie.

Tekening van een meisje van zuster Maria Adriaens (foto: Omroep Brabant).
Tekening van een meisje van zuster Maria Adriaens (foto: Omroep Brabant).
Zuster Maria maakte ook een serie schetsen van handen (foto: Omroep Brabant).
Zuster Maria maakte ook een serie schetsen van handen (foto: Omroep Brabant).
Portretten van medezusters in het klooster (foto: Omroep Brabant).
Portretten van medezusters in het klooster (foto: Omroep Brabant).
Zuster Maria Adriaens (privéfoto).
Zuster Maria Adriaens (privéfoto).

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Deel dit artikel
Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!