Het monsterproject Delta Rhine Corridor moet een belangrijke stap zijn in de energietransitie. Een ingenieus buizenstelsel onder de grond, door maar liefst veertien Brabantse gemeenten. Via dit netwerk kunnen grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen zoals ammoniak en lpg veilig onder de grond worden vervoerd, in plaats van over het spoor. Een flinke winst voor de veiligheid én voor de energietransitie.

Plan flink uitgekleed
Dat wás in elk geval het plan. Maar de minister heeft besloten dat plan flink uit te kleden. Er komen nu alleen buizen voor waterstof en CO2. De provincie en meerdere gemeenten vrezen dat hiermee een historische kans om meerdere grote opgaven tegelijk aan te pakken wordt gemist: het verduurzamen van de industrie, het vergroten van de veiligheid rond het spoor en het versnellen van woningbouw.

Want omdat er in maar liefst veertien Brabantse gemeenten de grond toch al open moet, hoopte Brabant het Rijk ervan te overtuigen ook een 'multi-purpose buis' in de grond te stoppen. Voor het vervoer van die gevaarlijke stoffen, die nu nog massaal over de Brabantroute worden gestuurd. Dat is niet alleen gevaarlijk, het heeft ook grote gevolgen voor woningbouw in dat gebied. Want bouwen naast het spoor waar die stoffen overheen gaan, dat kan niet.

Haast geboden
Maar er is haast geboden bij het project, zei Hermans. Want die energietransitie is hard nodig. Dus was er helemaal geen tijd om nog eens goed te kijken naar een extra buisleiding of te luisteren naar TenneT, die ook graag wilde aanhaken. Als de grond toch al open moest, konden daar ook meteen stroomkabels worden gelegd. Om de elektriciteit van wind op zee makkelijker te vervoeren. En het schrappen van twee buisleidingen scheelt natuurlijk ook flink in de kosten van het schreeuwend dure project.

Brabant stuurde een brandbrief. 'Beslis niet te snel, want zo gooi je het kind met het badwater weg', was de boodschap. Het gaat hier namelijk niet alleen over de portefeuille van minister Hermans (klimaat en Groene Groei) maar ook over woningbouw (Keijzer) en spoor (Janssen), zei de provincie. Tevergeefs blijkt nu.

LEES OOK: Brabant smeekt Den Haag te wachten met beslissing over buizenstelsel

Teleurstelling bij provincie en gemeenten
"Dit besluit maakt het onnodig ingewikkeld om de grote maatschappelijke opgaven in Brabant aan te pakken", aldus gedeputeerde Martijn van Gruijthuijsen van de provincie Noord-Brabant. "Het is positief dat er nu in ieder geval een besluit ligt over de waterstof- en CO2-leidingen en aansluitingen voor Brabantse industrieclusters, maar we zijn er nog lang niet."

Ook gemeenten zijn op zijn zachtst gezegd not amused. Theo Weterings, burgemeester van Tilburg, reageert: "Het is een gemiste kans om maar twee en niet meteen vier leidingen neer te leggen. Treinen met gevaarlijke stoffen blijven door onze stadscentra, door onze dorpen en over het platteland denderen, terwijl er een veilig alternatief is. Waarom zouden we niet proactief deze stap zetten in plaats van in de toekomst Brabant een tweede keer open te ritsen om alsnog leidingen aan te leggen?"

Rijk neemt hobbel niet weg
Burgemeester Paul Depla van Breda beaamt dit: "Wat jammer dat Den Haag niet echt doorpakt. We willen als steden alle energie zetten op de aanpak van de woningnood. Iets wat ook hoog op de Haagse agenda staat. Maar met dit besluit blijven er gevaarlijke treinen door onze dorpen en steden rijden. Dwars door drukke gebieden. Dwars door gebieden waar veel woningen kunnen en moeten worden gerealiseerd. Het Rijk had een belangrijke hobbel kunnen wegnemen. Helaas is dat niet gebeurd. Met alle gevolgen voor de kansen voor onze bouwplannen en veiligheid van onze bewoners."

Samen met de provincies Limburg en Zuid-Holland roept de provincie Noord-Brabant het kabinet met klem op tot een bredere aanpak. Minister Hermans geeft in haar brief aan alternatieve routes te gaan zoeken voor de elektriciteitskabels. Ook stelt ze dat andere leidingen in de toekomst mogelijk alsnog kunnen worden toegevoegd aan de corridor, maar zonder concrete toezeggingen.

Het aanleggen van de Delta Rhine Corridor gaat overigens jaren in beslag nemen. Verwacht wordt dat het project niet voor 2032 gereed is.