Huishoudens met een variabel of vast contract merken niets van de hoge uurprijs. Zij betalen het tarief dat is vastgelegd in hun energiecontract. Zo'n vier miljoen mensen hebben een vast contract voor één of meer jaar. Ruim drie miljoen mensen hebben een variabel contract dat meestal per kwartaal wordt aangepast.

Zo'n 350.000 huishoudens in Nederland hebben inmiddels een dynamisch contract, 100.000 meer dan een jaar eerder. Zij betalen elk uur een andere prijs voor elektriciteit. Via een app krijgen ze de uurprijzen voor de komende dag door. Daar kunnen ze dan rekening mee houden bij het bepalen wanneer ze veel of weinig energie verbruiken. Donderdagmiddag om vijf uur thuis je elektrische auto opladen, elektrisch koken of een wasje doen, is voor deze gebruikers niet zo'n goed idee.

Zo'n dynamisch contract werkt ook andersom; is de uurprijs laag dan betaal je ook veel minder voor je elektriciteit. Afgelopen zomer bijvoorbeeld was de elektriciteitsprijs rond het middaguur vaak negatief. Op die momenten betaal je met een dynamisch contract juist veel minder dan mensen met een vast of variabel contract. Soms kun je wanneer je een dynamisch contract hebt zelfs geld verdienen met bijvoorbeeld het draaien van een wasje.

LEES OOK: Geld verdienen met het draaien van een wasje? Grijp vanmiddag je kans

Elektriciteit uit gas is duur
De belangrijkste oorzaak van de hoge elektriciteitsprijs deze donderdag is het weer. "Het is grijs, dus is er weinig zonne-energie en het waait niet, dus is er ook nauwelijks windenergie", zegt Martien Visser, energie-expert en lector aan de Hanzehogeschool in Groningen tegen de NOS.

Maar het ligt volgens hem niet alleen aan het weer. "Als er geen zon en wind zijn, moeten de gascentrales harder draaien en er zijn op dit moment relatief veel gascentrales in onderhoud." Elektriciteit uit gas is duurder dan uit zon en wind en nu er minder gascentrales beschikbaar zijn, gaat de prijs nog verder omhoog.

En dan is er ook nog een internationale component, vertelt Visser: "Duitsland heeft veel kerncentrales gesloten en probeert zo min mogelijk bruinkool te verstoken. Er gaat daarom ook flink wat Nederlandse elektriciteit de grens over naar Duitsland." De elektriciteitsprijs in Duitsland is donderdag zelfs nog hoger dan in Nederland.

Verdienmodel gascentrales onder druk
De elektriciteitsproductie wordt de komende jaren steeds meer afhankelijk van zon en wind. Energiebedrijven zien dat het verdienmodel van gascentrales hierdoor onder druk komt te staan. De eigenaar van een grote gascentrale in Rotterdam dreigt daarom de Rijnmond 1 centrale te sluiten.

Omdat gascentrales op termijn niet meer winstgevend zijn, maar we ze wel zo nu en dan nodig hebben, wordt nagedacht over een zogenoemde capaciteitsmarkt. Energiebedrijven krijgen dan een vergoeding om hun gascentrale stand-by te laten staan. Zodra er een tekort aan zon en wind is, kunnen de gascentrales aangezet worden, om zo het tekort aan elektriciteit op te vangen.

Elektriciteitsprijs soms negatief
Na tien uur vanavond zakt de elektriciteitsprijs weer naar een normaal niveau van rond de dertig cent per kilowattuur, maar de onvoorspelbaarheid van de hoeveelheid zon en wind zal niet voor het laatst tot een piek in de elektriciteitsprijs leiden.