Anianus is een Kapucijnenbroeder. Op het hoogtepunt, in de jaren vijftig, leefden en werkten er in ons land bijna 700 broeders als hij. Maar de laatste tientallen jaren willen jonge mannen geen priester meer worden. Dus sterft zijn leefgemeenschap letterlijk uit. Aan het begin van dit jaar waren er in Tilburg nog maar 19 broeders over. Voor hen is het gebouw te groot en daarom gaat het dicht.

Op zondag 6 oktober was het zo ver. Na een drukbezochte afscheidsdienst liepen de laatste broeders samen door het gangpad hun kerk uit. “Het is een heel mooie dag”, zegt Anianus er later over. “Goed bedoeld, maar ik zal blij zijn als het voorbij is. Ik heb hier veel herinneringen. Vanuit dit klooster vertrok ik naar Indonesië en hier kwam ik telkens terug.”

Anianus is niet de enige van de familie die een band heeft met het Tilburgse klooster. Zijn broer, broeder Passianus, ligt er ook begraven: “We waren met vieren bij de Kapucijnen.” Naast Anianus en Passianus waren er ook nog broeder Nivardus, hij werd missionaris in Chili, en broeder Germanus. Ze waren met z'n elven thuis: negen jongens en twee meisjes. En ook van de meisjes ging er één het klooster in, bij de Ursulinen in Limburg.

Van Anianus' wonderlijke familie is ook schoonzus Boppi Snik bij het afscheid. Want ze voelde zich thuis bij de Kapucijnenbroeders: “Al die lachende mannen met dikke sigaren, het stond altijd stijf van de rook.” Voor Boppi voelt het afscheid anders dan voor Anianus, maar ze is toch ook weemoedig: “En dan gaat het mij, heel gek, om die kerk. Terwijl ik helemaal niet zo kerks ben. Die is zó prachtig gemaakt door alle Kapucijnen. En wat ze er nou mee gaan doen? Dat zijn grote vraagtekens.”

Het contrast voor de broeders is groot. Van hun oude, tochtige klooster gaan ze naar een modern verzorgingshuis in Breda. Ze zullen er samenleven met de zusters van Mater Dei. Ook een flinke overgang voor mannen die enkel met mannen hebben geleefd. Een maand na de afscheidsdienst treffen we Anianus in de gemeenschappelijke ruimte.

In het begin zit hij nog samen met zijn broeders aan tafel. Maar dan steekt hij over en spreekt hij een zuster aan. Hij heeft voor haar een afbeelding van een Mariabeeld en ze is er zichtbaar blij mee. Dan pakt hij zijn rollator en gaat naar zijn nieuwe kamer. “Kom binnen, in de vreugde des Heren”, zegt hij plechtig. Een eenpersoonsbed, kast vol boeken en een grote kamerplant vullen de ruimte.

Blikvanger boven het bed is een reeks fotolijsten met daarin afbeeldingen van kerken. Het zijn de vele kerken die Anianus in zijn leven als missionaris op Sumatra bouwde: “We bouwden er ooit een kerk met duizend zitplaatsen. ‘Wanneer zal die ooit vol zijn?’ vroeg ik me toen af. Jaren later kwam ik er terug en ik stond versteld. De kerk was nog bijna te klein!”

Maar als Anianus vanuit de missie op vakantie mocht, was er maar één plek waar hij naartoe ging: “Altijd naar Tilburg. Dat was het trefpunt.” En hoe goed hij het in Breda ook heeft, dat mist hij nu wel. Toch is Anianus dankbaar: “Omdat we hier met alle broeders samen zijn, als één gemeenschap. En dat is heel goed.”

Breda is voor hem ook geen eindstation. “Dat ligt iets verder”, lacht Anianus. “Dat is hierboven.”

Omroep Brabant maakte een documentaire over het afscheid van de Kapucijnenbroeders van Tilburg, hun nieuwe start in Breda en de herbegrafenis van overleden Tilburgse broeders in Velp. 'De Laatste Broeders' is te zien op zondag 29 december vanaf 12 uur 's middags op Omroep Brabant tv en Brabant+.

DIT VIND JE OOK INTERESSANT:

Broeder Antoon (80) moet verhuizen omdat zijn klooster na 142 jaar sluit