Het is een druilerige middag, maar op de algemene begraafplaats aan de Bachlaan in Roosendaal hebben mensen zich verzameld voor de vierde editie van 'Lichtjes op de graven'. Hier liggen slachtoffers die zijn omgekomen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Op kerstavond worden zij herdacht met een kaarsje op het graf en twee minuten stilte.

De graven zijn 'geadopteerd' door Hans Molier. "Om de zoveel tijd leg ik rozen op de graven en op de sterfdata leg ik een bloemetje", vertelt hij. "Ik zie graven van jonge mannen die gewoon vergeten worden. Ze kwamen van heinde en verre hierheen voor onze bevrijding. Als je uit Australië komt en je ligt hier en niemand kijkt naar je om... Dat kan niet."

Ook Tony Broos, secretaris van de Roosendaalse Veteranenstichting, vindt het belangrijk om deze slachtoffers te blijven herdenken. "Dit is het ultieme voorbeeld dat vrijheid niet gratis is. Er vallen altijd slachtoffers voor onze vrijheid", vertelt hij bij de herdenking.

De waarschuwing die Rutte eerder deze maand gaf, is bij Hans Molier en Tony Broos niet in de koude kleren gaan zitten. "Ik maak me zorgen, met name om de generaties na mij. Maar je houdt het niet tegen. Deze dingen blijven gebeuren", zegt Molier. Dat denkt Broos ook. "Ik weet dat de dreiging er is en dat is nu benadrukt. Ik denk dat Rutte heeft getracht bij iedereen in de oren te knopen dat we er zuinig mee om moeten gaan. Vrijheid is niet vanzelfsprekend."

In Tilburg vindt op kerstavond de 27e editie van Fakkels voor Vrede plaats. Tijdens deze vredesmars wordt er ook stilgestaan bij vrijheid en vrede. Zo'n duizend man loopt mee. "Dit is iets wat mij licht geeft. Ik kom zelf uit de duisternis en somberheid", zegt Peter die meeloopt. "Wat Rutte zegt is niet rustgevend of vredelievend. Het is een soort strategie om angst in te boezemen. Dat doet iets met de mens."

Tussen de mars door houdt Tweede Kamerlid Esmah Lahlah een speech op het Willemsplein. "Juist dit licht hebben we vandaag de dag zo hard nodig. Niet alleen hier, maar overal ter wereld. Grenzen worden benadrukt en verschillen worden uitvergroot. Hier vanavond laten we alle muren vallen."

Annelies uit Goirle loopt met haar twee kleinkinderen mee. "Ik heb het altijd al een belangrijk thema gevonden want er is altijd wel ergens op de wereld oorlog", zegt ze. De uitspraak van Rutte vindt ze vreselijk. "Het is ophitsen. Ik denk niet dat het nodig is. Hoe meer je bewapent, hoe meer je uitnodigt om aangevallen te worden, denk ik."

De 74-jarige Liny doet in haar scootmobiel mee. Met een fakkel in haar hand vertelt ze dat ze dat al jaren doet. "Al vanaf het begin toen ze nog met trommels voorop liepen. De verbondenheid is zo mooi en sfeervol. Vroeger ging ik naar de kerk om deze tijd en dan zagen we de stoet. Op een gegeven moment zijn we met het gezin mee gaan doen met de tocht", zegt ze. "Er is nu een hele hoop te doen in de wereld en daar hebben we niet allemaal grip op dus proberen we met z'n allen ons gevoel op deze manier te uiten."