Oudejaarsdag 1944 probeerden Poolse troepen het ‘Duitse’ eilandje tussen de Bergsche Maas en Oude Maasje al op te ruimen. Dat liep uit op een fiasco met meer dan 40 doden en 140 gewonden aan beide kanten.

Op 7 januari 1945 volgde een grotere Poolse aanval: Operatie Trojan. Met nog ergere verliezen: 34 Poolse doden en 90 gewonden. De Duitsers hadden 68 doden en gewonden. Maar het steunpunt bleef intact.

Bakkerij
Er brak een mini-oorlog uit. Achtergebleven bewoners van het nog bezette Land van Heusden en Altena kregen de volle laag. Begin januari 1945 bestookten de geallieerden Duitse stellingen in Wijk en Aalburg. Geallieerde bommen vielen per ongeluk op een schuilkelder onder een bakkerij. 28 burgers in de kelder kwamen om het leven bij deze vergeten ramp.

De geallieerden bleven vastbesloten om het Duitse steunpunt te vernietigen. De Britse generaal Crocker, hoogste baas in de streek, besloot commando’s in te zetten op 'The Island' zoals ze het eilandje noemden. De Duitsers noemden het een ‘Brückenkopf’.

Het 47e Royal Marine Commando kreeg bevel om de aanval uit te voeren. Die eenheid had zich bewezen bij de Slag om de Schelde, begin november 1944 op Walcheren.

Een van de commando’s was luitenant Ian William Adam, een 19-jarige student uit de buurt van Brighton. Ian was op oudejaarsdag 1944 bij een gezin aan de Veerseweg in Oosterhout ingekwartierd. Samen met zijn leeftijdgenoten, onder wie Samuel Greenhalgh, Raymond Williams en Arthur Bennet.

'Buffalo'
In de avond van 13 januari werden ze ingezet bij de operatie met codenaam: Horse. Vanuit de polderbuurtschappen Labbegat en Scharlo rukten ze op. Ook Buffalo’s werden ingezet. De landingsvaartuigen staken met moeite het Oude Maasje over want er dreef veel ijs.

Het liep al tegen enen in de vroege ochtend van 14 januari toen de commando’s in de barre winterkou hun posities bereikten. Ze gaven via de radio een codewoord door en toen barstte een beschieting los van kanonnen en mortieren. Poolse tanks vuurden rookgranaten af zodat de vijand niks meer kon zien.

Vlammenwerper
De commando's rukten op. Dekking vonden ze in sloten en bomtrechters. Maar hoe dichter bij de Duitse loopgraven, hoe zwaarder het verzet.

In het hart van Kapelsche Veer, de ruïne van het kantonniershuis, zaten de Duitse parachutisten, de fallschirmjäger. Die gooiden handgranaten vanuit hun loopgraven. Een geallieerde vlammenwerper maakte daar een eind aan.

Ian Adam vocht aan de rechterflank met de Noren. Een geneeskundig officier was erbij en schreef over het gevecht:

“Kapitein Brian Stickings leidde zijn Q-Troop heel moedig in een muur van vijandelijk vuur. Korporaal Tye en luitenant Ian Adam renden mee voorop. Op nog geen 20 meter van de vijand werd Tye als eerste geraakt. in zijn linkerarm en viel hij gewond neer."

Hoofd
De 19-jarige Ian Adam nam zijn plek in maar werd in zijn hoofd getroffen. Samuel Greenhalgh werd ook geraakt, net als Raymond Williams. Ze stierven allebei in de aanval. Korporaal Tye werd gewond afgevoerd. Ook kapitein Stickings zou deze dag sneuvelen in de strijd, slechts 22 jaar oud.

Tijdens de gevechten vond een Poolse soldaat de 19-jarige Ian Adam. De Pool wilde hem op zijn schouders meenemen. "Ian zei dat hij achtergelaten wilde worden omdat hij voelde dat hij zou sterven", zo staat in een ooggetuigenverslag.

De 19-jarige Brit overleefde het niet. Ook diverse Noorse commando’s sneuvelden, onder wie Olav Björndalen, Peter Emil Hopen en Bernt Myrvaag.

Die nacht golfde de strijd heen en weer op het eilandje. Alle troepen werden in de strijd geworpen, ook de Polen in de achterhoede.

In de vroege ochtend van de 14e januari raakten de commando’s uitgeput. Bovendien raakte de munitie op. Om half zes gaf het geallieerde hoofdkwartier bevel om terug te trekken.

Bloed
Die ochtend zag het gastgezin van Ian aan de Veerseweg in Oosterhout slechts één soldaat terugkeren: Arthur Bennet. Volgens een van de gezinsleden was hij “zeer vermoeid en met een uniform met veel bloed er op”. Hij ging meteen naar bed.

Elf Britse en Noorse commando’s sneuvelden tijdens de aanval. Tragisch ook is de dood van een Britse officier die mee oprukte met de commando’s . Hij viel in een sloot en verdronk. Het aantal geallieerde gewonden lag rond de 40. Aan Duitse kant waren er 47 doden en gewonden.

Opnieuw bleef een doorbraak uit. Generaal Crocker gaf bevel om een alles beslissende aanval voor te bereiden. Nu met een hele Canadese brigade. Eind januari 1945.

DIT VIND JE OOK INTERESSANT

Bombardementen op Meeuwen en omgeving, Polen vallen eilandje aan