Marjo (71) is lesbisch al wist ze niet dat dat kon: ‘Oh, dit is het dus’
Marjo woont sinds haar 21e in Tilburg, inmiddels dus 50 jaar. Ze kwam ook in Tilburg uit de kast, want daar werd ze verliefd: “Dat was ik natuurlijk al eerder geweest. Alleen had ik daar geen naam voor. Maar dat gevoel dat ik voor vrouwen had, had ik niet voor mannen.”
“Ik studeerde op het conservatorium, daar waren er wel meer zo.”
Maar in Tilburg leerde Marjo iemand kennen. “Ze was een vriendin van mijn zus. Met haar had ik veel contact, ik werd verliefd en het bleek wederzijds te zijn. Oh dit is het dus, dacht ik. Het was echt een eyeopener.” In ‘bescheiden vorm’ kwam Marjo uit de kast: “Hier in Tilburg was het geen punt. Ik studeerde op het conservatorium, dus er waren er wel meer zo”, lacht ze.
Ze sloot zich aan bij ‘Lesbisch kruid’, de linkse, activistische vrouwenbeweging. Die was in de jaren zeventig heel actief en daar droeg Marjo haar steentje aan bij: “Want vrouwen moeten zelf kunnen beslissen over lijf, leden en verliefdheid”, zegt ze ferm. En lachend roept ze: “Tegen het patriarchaat!” (red. overheersing door mannen) Dan, vergoelijkend: “Maar ik heb geen hekel aan mannen hoor.”
“Ze riskeert vijftien jaar gevangenisstraf als ze niet zegt dat ik lesbisch ben.”
Van de huidige tijd wordt ze niet vrolijk. “Het is heel erg nu. Alles wordt teruggedraaid”, zegt ze somber. “Kijk naar Amerika, de abortuswetgeving. En het wordt er voor homo’s niet beter op. Er zijn zoveel enge landen. Een vriendin in Ghana vroeg of ik op visite wilde komen. Maar dat doe ik niet. Want in Ghana is homoseksualiteit verboden. En als zij niet aangeeft dat ik lesbisch ben, dan riskeert ze vijftien jaar gevangenisstraf. Terwijl ze het zelf niet is.”
Marjo telt haar zegeningen. “In Nederland mag ik zijn wie ik ben. Maar ik hoop dat de generaties na mij ook in vrijheid kunnen leven.” Over de toekomst is ze redelijk optimistisch. Ze hoopt dat we 'nu in een dal zitten': "De geschiedenis is een golfbeweging. De top hebben we gehad, dat er heel veel kon: de jaren tachtig. Toen waren mensen actief, niet zo onverschillig. Kijk naar de grote demonstraties die er toen waren, tegen de atoombom bijvoorbeeld.”
Zelf is ze nog altijd actief. Ze is lid van het COC - de langst bestaande lhbti+ belangenbehartiger ter wereld - en organiseert met een groep vrouwen een lesbisch lentefeest. “En daar zitten veel jonge vrouwen bij. Dat geeft me hoop. Vijf jaar terug was het de ouwe meuk die aan het demonstreren was. En nu zie je veel meer jongeren. Dat vind ik heel verheugend.”
De tentoonstelling ‘Oud Roze’ met levensverhalen van 70+ lhbti+’ers is de hele maand januari nog te zien voor het station van Tilburg. Stichting Tilburg Pride, COC Tilburg-Breda en de gemeente Tilburg haalden de reizende expositie naar de stad.