Het monsterproject Delta Rhine Corridor moet een belangrijke stap zijn in de energietransitie. Een ingenieus buizenstelsel onder de grond, door maar liefst veertien Brabantse gemeenten. Via dit netwerk kunnen CO2 en waterstof worden vervoerd. Ook was er de wens voor een buis voor ammoniak. Voor Brabant heel belangrijk, omdat daarmee het vervoer van gevaarlijke stoffen over het spoor eindelijk kan stoppen.

Debat uitgesteld
In een kamerbrief liet de minister in december weten haar plan flink te hebben uitgekleed. Die buis voor ammoniak kwam er niet, zo schreef ze. En ook stroomnetbeheerder TenneT kreeg het deksel op de neus. Ruimte voor het leggen van kabels om windenergie van zee snel te kunnen verplaatsen zouden er niet komen. Een debat over haar nieuwe plan werd uitgesteld door gedonder over de onderwijsbegroting.

Dat debat kwam er donderdag alsnog. Maar beweging van de minister niet. De verduurzaming van de industrie heeft de hoogste prioriteit. En dat betekent dat de CO2-buis - sinds 2021 betaalt de industrie een CO2 heffing - en de waterstofbuis er zo snel mogelijk moeten komen. In het Klimaatakkoord is immers afgesproken dat in 2030 maar liefst 42 procent van gebruikte waterstof 'groen' moet zijn. Die moet dan wél kunnen worden aangeleverd.

Ammoniakbuis komt misschien later
De Delta Rhine Corridor moet er, na eerder uitstel, in 2032 liggen. Geen tijd meer dus om over andere mogelijkheden na te denken, zegt Hermans. En dat vindt ze 'heel vervelend'. Op de vraag van VVD-partijgenoot Erkens of er dan later eventueel alsnóg een ammoniakbuis de grond in kan, hield ze de boot af. Ze zal er naar kijken, was het antwoord. De vraag blijft hoe reëel het is om voor een tweede keer in maar liefst veertien Brabantse gemeenten de grond open te leggen voor die buis.

LEES OOK: Brabant smeekt Den Haag te wachten met beslissing over buizenstelsel

Grootste pijnpunt voor Brabant blijft het vervoer van die stoffen over de Brabantroute. Dat heeft niet alleen gevolgen voor de veiligheid van omwonenden, maar ook voor de woningbouwplannen in het gebied. Een ammoniakbuis in het ondergrondse buizenstelsel zou in één klap meerdere knelpunten kunnen oplossen. Die kans laat Den Haag nu liggen, tot grote frustratie van de naar Den Haag afgereisde Brabantse gedeputeerde Martijn van Gruijthuijsen.

"Wij zijn teleurgesteld over de uitkomst van dit Kamerdebat. Het valt op dat er in Den Haag maar weinig woordvoerders opkomen voor de veiligheid van Brabanders. Terwijl het hier gaat om treinen met gevaarlijke stoffen die dwars door onze dorpen en steden rijden."

Doet geen recht aan veiligheidszorgen
Voor Brabant is het glashelder: het verplaatsen van deze transporten van het spoor naar ondergrondse leidingen is en blijft het hoofddoel, zegt Van Gruijthuijsen. "Dat de minister nu kiest voor een uitgeklede variant van de Delta Rhine Corridor doet geen recht aan de veiligheidszorgen van onze inwoners."

Toch blijft de provincie hopen dat minister Hermans en staatssecretaris Jansen van I&W bereid zijn om met hen in overleg te gaan over concrete oplossingen om deze gevaarlijke stoffen van het spoor te halen. "De veiligheid van onze inwoners vraagt om meer dan alleen toezeggingen voor de lange termijn."

Ook 2032 nog onzeker
2032 staat nu dus rood omrand in de agenda's. Nog zónder de door Brabant zo gewenste oplossingen. Al is zelfs die datum nog onzeker. Op de vraag naar de knelpunten in de aanleg zei de minister wél heel veel. Dat er schaarste is op het gebied van personeel en materieel bijvoorbeeld. Ook het draagvlak in de omgeving moet nog verder worden onderzocht. "En dan hebben we het nog niet gehad over stikstof en Natura2000."