STUIFMAIL

Een insect met prachtige kleuren, maar heel blij word je niet van dit dier

Vandaag om 08:30 • Aangepast vandaag om 10:43
nl
Boswachter Frans Kapteijns deelt wekelijks zijn kennis van de natuur op de radio. Luisteraars kunnen vragen insturen via [email protected]. Dit keer besteedt hij onder meer aandacht aan een rozemarijngoudhaantje en rupsen van de ligusterpijlstaart. Deel 1 van deze Stuifmail werd zaterdagochtend gepubliceerd.

Iedere zondag is er ook een nieuwe aflevering van de Stuifmail-podcast. Beluister de podcast hier:

Wachten op privacy instellingen...

Gedicht van Elizabeth Meerbeek – Zwetsloot
Elizabeth Meerbeek – Zwetsloot werd tijdens de jubileumeditie van Milieucafé Tilburg uitgeroepen tot natuurdichter van Brabant. Met haar gedicht ‘Lichte duin, donker bos’ won ze de dichtwedstrijd 'Geef de natuur een stem'. De jury koos het winnende gedicht uit de 35 inzendingen voor de dichtwedstrijd. De jury, bestond uit mijzelf, provinciebestuurder Hagar Roijackers van Natuur en Milieu en directeur Femke Dingemans van de Brabantse Milieufederatie.

Lichte duin, donker bos

Zand stuift op, het kind naar benee

Onderweg neemt het een dennenappel mee

Zand dat door mijn vingers glijdt

Een zandloopkever werkt met vlijt

Een klein detail, het weidse zicht

Ik voel de lucht, het voelt hier licht

Ik vervolg mijn weg in het bos en laat los wat moet gaan

Berken, zwammen en boleten

Een klein kadaver, aangevreten

Stilte … regen zacht tikkend

Gedachten verdwalen naar verhalen van weleer

Naar dagen van eindeloos genieten

Naar dagen vol van bloedvergieten

De wijze eik heeft troost te geven

Hier heb ik ontzag voor elke vorm van leven

Mooi klein kevertje in huis, wat is het?
Kathy van den Berg vond in haar huis een klein kevertje dat een beetje leek op een lieveheersbeestje. Ze wil graag weten wat het is. Als je naar de foto kijkt, zie je inderdaad een kever die lijkt op een lieveheersbeestje, maar dan met veel prachtige kleuren en geen stippen. We hebben hier te maken met het rozemarijngoudhaantje. Helaas zijn dit zeer schadelijke kevers. Oorspronkelijk kwamen rozemarijngoudhaantjes alleen voor in het gebied rond de Middellandse Zee. Het zijn dus invasieve exoten, ze behoren tot de familie van de bladhaantjes. Naar alle waarschijnlijkheid zijn deze goudhaantjes als eitjes in Nederland terechtgekomen via mensen die planten meenamen uit Italië, Spanje of Zuid-Frankrijk. De eitjes van dit dier vallen ook bijna niet op, ze zijn maar ongeveer twee millimeter groot en langwerpig. Daarnaast moet je om ze te zien aan de onderkant van de bladeren van de planten hebben gekeken, want daar zet het vrouwtje de eitjes af.

Rupsen

De gele rups van de ligusterpijlstaart (foto: Patrick Weidinger).
De gele rups van de ligusterpijlstaart (foto: Patrick Weidinger).

Patrick Weidinger stuurde mij twee foto’s van rupsen. De ene rups had hij gefotografeerd in Kaapverdië en de andere in Zeeland, op een camping in Biggekerke. Bij rups nummer 1 vroeg hij zich af of dit dezelfde rups is als degene die ik in een eerdere aflevering van Stuifmail had behandeld en die Marlies Schetters in Kaapverdië had gezien. Dat was een rups van de oleanderpijlstaart. De rups die Patrick gefotografeerd heeft in Kaapverdië is ook een rups van een pijlstaartvlinder, maar dan een gele rups van de ligusterpijlstaart.

De groene variant van de rups van de ligusterpijlstaart (foto: Patrick Weidinger).
De groene variant van de rups van de ligusterpijlstaart (foto: Patrick Weidinger).

Rups nummer 2 die hij fotografeerde in Zeeland is de groene variant van de rups van de ligusterpijlstaart. Kortom: beide rupsen zijn van de nachtvlinder ligusterpijlstaart. Je kunt deze ligusterpijlstaartrupsen tegenkomen van juli tot begin november. Daarna kruipt de rups de grond in om daar te overwinteren als pop.

De ligusterpijlstaartvlinder (foto: Coby de Wildt).
De ligusterpijlstaartvlinder (foto: Coby de Wildt).

Bij de Vlinderstichting hebben ze tot tweemaal toe ligusterpijlstaartrupsen ontdekt op een diepte van meer dan dertig centimeter.

Iets vreemds gezien, wat is het?

Gele trilzwam (foto: Brenda Hoppenbrouwers).
Gele trilzwam (foto: Brenda Hoppenbrouwers).

Brenda Hoppenbrouwers was aan het wandelen op de Oude Buisse Heide bij Zundert en zag iets wat ze nog nooit had gezien. Ze stuurde mij een foto. We hebben hier te maken met de gele trilzwam. Deze zwammen zijn goed te herkennen aan hun geleiachtige, gelobde vruchtlichaam dat goudgeel van kleur is. In het begin is het vruchtlichaam oranjegeel van kleur. Bij volle wasdom verandert dit in goudgeel. Naarmate ze verouderen, verbleekt de kleur tot zwavelgeel om bijna wit te worden als ze tot ontbinding overgaan. Gele trilzwammen groeien bijna heel het jaar door, vooral wanneer het aan het eind van de herfst koud begint te worden. Gele trilzwammen gedijen goed op dode takken en op stammen van diverse loofbomen zoals beuken, eiken, essen, haagbeuken en hazelaars. Ze komen vrij algemeen voor. In Nederland staan ze bekend als niet eetbare zwammen, maar in het Verre Oosten worden ze wel gegeten. Pas hier overigens mee op, want het kan zijn dat de gele trilzwammen die daar groeien anders zijn dan die hier in Nederland. Misschien alleen al omdat ze daar op een ander soort ondergrond groeien in vergelijking met hier.

Rubriek mooie foto’s

Veel slobeenden (foto: Marianne Wijten).
Veel slobeenden (foto: Marianne Wijten).

In de rubriek mooie foto's dit keer een foto die gemaakt is door Marianne Wijten. Zij legde een van de mooiste eenden op de Brabants plassen vast. Een eend met een brede platte snavel, een prachtig verenkleed met een groene kop, een witte borst en een kastanjebruine buik en flanken: de slobeend.

Het Diaconieven in Oisterwijk (foto: Frans Kapteijns).
Het Diaconieven in Oisterwijk (foto: Frans Kapteijns).

Natuurtip
Zaterdag 25 januari kun je van tien uur 's ochtends tot twaalf uur 's middags meedoen aan een wandeling door de Oisterwijkse bossen en vennen.

De winter brengt een unieke sfeer met zich mee in de natuur. Terwijl je door de bossen en langs de vennen dwaalt, vertelt de boswachter je over de specifieke effecten van de winter op dit prachtige landschap. Luister mee naar de verhalen over hoe planten en dieren zich aanpassen aan de kou.

Meer informatie:
• Aanmelden verplicht en kan via deze link.

• Deelname kosten leden van Natuurmonumenten zeven euro, niet-leden tien euro.

• Vertrekplaats is het bezoekerscentrum aan de Van Tienhovenlaan 4 in Oisterwijk.

• De excursie is gericht op volwassenen. Oudere kinderen zijn onder begeleiding van een volwassene ook welkom.

• Trek stevige wandelschoenen aan.

• Draag kleren die passen bij het weer.

• Honden mogen niet mee.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!