Het is een strijd tussen twee steden die al geruime tijd speelt en bij tijd en wijle in volle hevigheid oplaait: welke is de oudste van Holland? In 2011 was de landelijke intocht van Sinterklaas in Dordrecht en toen stak toenmalig burgemeester Arno Brok de lont in het kruitvat. Hij verwelkomde de goedheiligman en zijn Pieten in de oudste stad van Holland. En dat had hij beter niet kunnen doen.

In Geertruidenberg spuwden ze vuur en overwogen direct met een oorlogsvloot de Bergsche Maas op te stomen om deze enorme belediging, die nota bene op nationale televisie werd uitgesproken, niet onbeantwoord te laten. Dat zou een passende middeleeuwse vergelding zijn, maar stadshistoricus Bas Zijlmans van Geertruidenberg was verstandig en hield het toch maar bij woorden. Al waren die niet minder raak: Geertruidenberg is en blijft de oudste. Dat ligt vast op papier. Wat ze ook roepen daar aan de overkant van de sloot.

Zijlmans wijst op een document uit 1213 waarin marktrechten werden verleend aan Geertruidenberg. En die kun je alleen maar krijgen als je een stad bent. Daarover zijn alle historici het eens. En Dordrecht dan? Dat kan een officieel schrijven uit 1220 overleggen waarin staat dat het stadsrechten kreeg. Exact zeven jaar later inderdaad. Maar, zo zeggen onze bovensloters, zeer waarschijnlijk was Dordrecht al veel eerder een stad. Uit oudere documenten blijkt dat er al schepenen (oude term voor wethouder of lokale bestuurder) waren. En die heb je alleen maar in een stad.

De Rijdende Rechter
Prima. Dan laten we de rechter er maar eens naar kijken. En niet zomaar eentje hè. Nee, Mr. Frank Visser, alias de Rijdende Rechter, zo oppert Geertruidenberg. En dan doen we dat op de perfecte plek: Slot Loevestein. Maar daar willen ze in Dordrecht niet aan. Zelfs als Visser op zijn website schrijft dat hij vermoedt dat Dordrecht gewoon gewonnen zou hebben, veranderen ze niet van mening. Bang als ze zijn toch in het stof te moeten bijten.

Kortom, veel woorden, maar weinig bewijs. Daar lijkt een paar jaar later verandering in te komen. Als de Dordste historicus Henk 't Jong in 2018 een nieuw boek publiceert over het graafschap Holland. En ja, zo juicht de stadshistoricus, hij heeft een document dat aan alle twijfel een einde maakt. In 1200 ondertekende graaf Dirk VII dat en daarin zou Dordrecht al als stad zijn bestempeld.

Lodewijk Napoleon
Discussie gesloten? Nee hoor, verre van. Zijlmans is allerminst overtuigd, zo zegt hij tegen BN DeStem. "Waar maken ze zich in Dordrecht druk om? Ik lees de stukken wel, maar ik ga niet meer in discussie.“ Hij wijst weer op de officiële stukken uit 1213 (Geertruidenberg) en 1220 (Dordrecht): zijn stadje is de oudste. “Tot het tegendeel bewezen is. Als je de stadsrechten van Dordrecht leest... Nou, laat ze maar met een document komen dat ouder is.“

En daarmee zijn we weer terug bij af, want daar is het niet van gekomen. Dus de oudste stad van Holland ligt in Brabant. Met dank aan de Franse bezetter Lodewijk Napoleon die in al zijn wijsheid in 1813 besloot de vestingstad 'te bevrijden' van Holland en toe te voegen aan Brabant.