De zichtbaarheid van een burgemeester tijdens een crisis zoals de dakdekkersoorlog in Den Bosch is van groot belang, volgens universitair docent Wouter Jong. Hij promoveerde in 2019 aan de Universiteit van Tilburg op leiderschap van burgemeesters tijdens crises.

“Een burgemeester zal vanuit zijn of haar rol vooral zichtbaar aanwezig willen zijn om met inwoners in gesprek te gaan. En te benadrukken dat het probleem zijn aandacht heeft. Denk aan burgemeester Jan van Zanen in Den Haag, die zich kort na de explosie op de Tarwekamp liet zien. Maar de situatie in Den Bosch is echter complexer, omdat de explosies al maanden aanhouden en het niet een crisis is die achter de rug is”, zegt hij.

Vier op de tien Bosschenaren vinden dat Jack Mikkers te weinig zichtbaar is tijdens de dakdekkersoorlog, zo blijkt uit onderzoek van Omroep Brabant. “Zolang het politieonderzoek loopt, is het begrijpelijk dat een burgemeester zich afvraagt hoe vaak hij met bewoners in gesprek kan gaan. Op een gegeven moment valt immers weinig nieuws te melden, behalve dat het de volle aandacht heeft."

LEES OOK: Dakdekkersoorlog: burgemeester onzichtbaar voor bijna helft Bosschenaren

Het belangrijkste is, volgens Jong, om te laten zien dat de crisis ook bij de gemeente prioriteit heeft. “Dit kan via artikelen op de gemeentelijke website, berichten van de politie en het Openbaar Ministerie of via de media. Daar is niet één juiste aanpak in.”

Uit onderzoek van Omroep Brabant blijkt verder dat een derde van de Bosschenaren juist die informatie miste. Ze vinden dat de gemeente via brieven, mails of huis-aan-huisbladen had moeten communiceren over oorzaken, aanpak en maatregelen. Volgens crisiscommunicatie-expert Roy Johannink is het lastig om het voor iedereen goed te doen. “Sommigen kijken niet op sociale media of op de website van de politie en anderen gooien brieven van de gemeente meteen weg. Dat maakt het ingewikkeld”, zegt hij.

Bijna de helft van de inwoners vindt informatie via de media voldoende. “Één groep vindt communiceren over de explosies wel fijn. Maar tegelijkertijd kan actief communiceren, ook door de media, het gevoel van onveiligheid versterken. En pas op met termen als dakdekkersoorlog. Dat zijn grote woorden die angst juist kunnen versterken”,vindt Johannink. De gemeente moet balans vinden tussen communicatie en een benaderbare overheid om het veiligheidsgevoel te versterken en nieuwe incidenten te voorkomen.

Meer dan een kwart van de inwoners voelt zich inderdaad minder veilig in Den Bosch door de aanslagen, deze groep woont in wijken waar aanslagen plaatvinden. Het is volgens universitair docent Jong belangrijk dat een burgemeester hun zorgen deelt en erkent dat hun angst reëel is. “Dat geeft inwoners het gevoel dat hun zorgen serieus worden genomen. Tegelijkertijd heeft de burgemeester zelf geen toverstafje om het probleem op te lossen.”

LEES OOK: Deel Bosschenaren voelt zich onveilig door dakdekkersoorlog: 'Ik ben bang'

Burgemeesters kunnen echter wel maatregelen nemen. Jong: “Het verbannen van een bestelbus van een dakdekker uit de wijk vond ik een creatieve toepassing van Mikkers. Het zijn soms kleine ingrepen die goed kunnen werken. Maar uiteindelijk kan ook de burgemeester geen honderd procent veiligheid garanderen, zelfs niet wanneer hij alle bevoegdheden inzet die in zijn gereedschapskist zitten.”

Jong denkt dat het veiligheidsgevoel pas verbetert als de daders worden gepakt. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij het Openbaar Ministerie, dat het politieonderzoek leidt en de daders vervolgt.

Johannink vindt het juist te makkelijk om alleen maar naar de gemeente, politie en justitie te kijken. “Inwoners kunnen zelf echt veel meer doen aan hun onveiligheid”, zegt hij.

Dakdekkersbusjes zijn vaak het doelwit, dus dan is het verstandig om je auto niet in de buurt daarvan te parkeren. Ook kunnen cameratoezicht en een WhatsApp-groep in de wijk helpen om de veiligheid te vergroten en elkaar op de hoogte te houden. “Veiligheid is een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Niet alleen van de burgemeester. In deze spelen het OM en politie een sleutelrol, net als inwoners zelf, vindt de crisiscommunicatie-expert.