“Dakloosheid is meer een woonprobleem dan een zorgprobleem. Mensen raken dakloos door bijvoorbeeld een scheiding, huurachterstand of inkomensverlies”, zegt Thijs Honig. Sinds begin 2023 wordt in de regio Den Bosch de 'Wonen Eerst'-aanpak gebruikt. Door mensen zonder ernstige psychische problemen of verslavingen snel een dak boven het hoofd te geven, kunnen ze hun problemen sneller oplossen. “Ze kunnen zich eerder concentreren op het vinden van werk, het volgen van een opleiding of focussen op persoonlijke ontwikkeling.”

De afgelopen twee jaar hebben 178 dak- en thuislozen in de regio Den Bosch een huis gekregen met deze vernieuwde aanpak. “We moeten in het begin soms helpen met kleine dingen zoals financiën, maar het lukt iedereen om zijn of haar leven weer op te pakken”, zegt Honig. “Ik merk dat deze mensen weten wat ze te verliezen hebben, dus ze nemen hun verantwoordelijkheid.” En de resultaten spreken voor zich: niemand die via dit systeem een huis heeft gekregen is opnieuw dakloos geworden.

Toch is Honig nog niet helemaal tevreden met de resultaten van de afgelopen twee jaar. “We hebben aan het begin van dit project 1.008 dak- en thuislozen geteld in Den Bosch en omliggende gemeenten. Dus er zijn nog heel veel mensen niet geholpen.”

In Nederland blijven dak- en thuislozen gemiddeld 13 maanden in een opvang. Door het Wonen Eerst-systeem zitten mensen nu drie maanden in de opvang voordat ze een huis krijgen. “Dit is een geweldige verbetering”, zegt Honig. Maar hij had gehoopt dat het nog sneller zouden kunnen. “Op papier kunnen we iemand binnen drie weken een passende plek bieden, maar dan moet alles wel optimaal werken."

Voordat iemand in een woning trekt, wordt gecontroleerd of deze veilig en schoon is. De nieuwe huurder krijgt hulp bij verhuizen en inrichten. Ook wordt goed gekeken of mensen echt in aanmerking komen voor het huis om misbruik te voorkomen. “Dat kost tijd. Om dat nog beter op elkaar aan te sluiten, daar is wel wat winst te halen. Maar niemand in Nederland heeft die ervaring, dus dat moeten we gaandeweg leren”, zegt de directeur van de maatschappelijke opvang.

Het vernieuwde systeem heeft de afgelopen jaren ook de aandacht getrokken van andere steden zoals Oss, Nijmegen, Arnhem en Amsterdam. Honig: “Aan de ene kant vind ik het heel goed dat mensen komen kijken en het daarna ook uitrollen. Maar ik had gehoopt dat ze het niet alleen overnemen, maar ook een verbeterslag zouden maken.”

Maar dat blijkt lastig, want er zijn ook factoren waar de instanties geen invloed op hebben, zoals de woningnood. Honig: “Dak- en thuislozen krijgen voorrang op de woonmarkt, maar wij zijn afhankelijk van huurhuizen die vrijkomen. We hebben gewoon te weinig huizen gebouwd. Dus bouwen, bouwen, bouwen. Dat is de enige manier om dit probleem structureel op te lossen.”

LEES OOK: Zo werd het Wonen Eerst systeem begin 2023 ingevoerd