Online consult steeds normaler in ziekenhuis: 'Scheelt geld en personeel'
De zogeheten zorgkloof in ons land is groot. De verwachting van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) is dat in 2030 het aantal 65-plussers het aantal 20-minners zal overtreffen met bijna een half miljoen.
Door deze vergrijzing neemt de zorgvraag toe, terwijl het aantal arbeidskrachten in de zorg juist daalt. In veel Brabantse ziekenhuizen worden digitale consulten daarom de norm, tenzij het fysiek moet.
Dat ziet er als volgt uit: informatie over een patiënt wordt vooraf digitaal verzameld via vragenlijsten of via thuismetingen. Het delen van een uitslag of het uitvoeren van een controle kan vervolgens via een videoverbinding of telefoongesprek plaatsvinden.
"Wij blijven complexe patiënten die specialistische zorg nodig hebben in het ziekenhuis ontvangen, maar er kan ook steeds meer digitaal", vertelt Thea Sijbesma, voorzitter van de raad van bestuur van het Anna Ziekenhuis in Geldrop.
"Online is prima te zien hoe een wond eruitziet."
"Bijvoorbeeld bij een wondcontrole na een operatie. Een dokter kan via een videoverbinding prima zien hoe de wond eruitziet. De dokter kan online ook vragen hoe het met de patiënt gaat", vertelt Sijbesma.
"De patiënt hoeft hierdoor niet meer familie of vrienden te mobiliseren om naar het ziekenhuis te komen en de zorgverleners houden hierdoor meer tijd over voor de zorg aan andere patiënten."
In het Elisabeth TweeSteden ziekenhuis in Tilburg vindt 25 procent van alle afspraken digitaal plaats. Dat komt volgens woordvoerder Tim Engelen omdat patiënten en zorgverleners nog altijd de voorkeur geven aan fysieke ziekenhuisafspraken.
"Niet alles kan digitaal. Soms vanwege de zorgvraag, maar we hebben ook veel oudere patiënten die alle digitale ontwikkeling niet zo goed snappen", vertelt hij.
"Scheelt tijd, geld en personeel."
Toch wil het ziekenhuis in de toekomst vaker kiezen voor een digitaal consult, als dat mogelijk is. "Het scheelt tijd, geld en personeel zonder dat de zorg achteruitgaat", zegt Engelen.
In het Bravis Ziekenhuis in Bergen op Zoom en Roosendaal vindt 29,5 procent van de eerste afspraken en van de herhaalafspraken digitaal plaats. Van alle herhaalconsulten is dat zelfs 38,5 procent.
In het Amphia in Breda wordt 21 procent van de afspraken telefonisch, via een videoverbinding of via een schriftelijke reactie gedaan. In het Catharina ziekenhuis in Eindhoven gaat het om grofweg twintig procent van de afspraken.
Subsidie tegen zorgkloof
Zorgaanbieders zoals ziekenhuizen, huisartsen en thuiszorgorganisaties hebben plannen ingediend om de zorgkloof tegen te gaan. Online consulten en andere digitale veranderingen in de zorg vallen binnen de doelen van het Integraal Zorgakkoord (IZA).
Zorgverzekeraars CZ en VGZ mogen dit jaar in Zuid-Nederland het geld gaan verdelen uit de subsidiepot met zogeheten IZA-gelden. Als de Brabantse ziekenhuizen later dit jaar akkoord krijgen op de plannen, komt er geld beschikbaar om digitalisering in de zorg aan te pakken.
Ook het Jeroen Bosch Ziekenhuis (JBZ) in Den Bosch is volop bezig met digitale consulten en wil dat dit jaar verder uit gaan bouwen. Daarnaast zet het JBZ net als andere ziekenhuizen in op thuismonitoring.
Zo worden patiënten in steeds meer ziekenhuizen digitaal gemonitord met sensoren. Dit gebeurt veel bij patiënten met hartfalen of de longziekte COPD, maar ook bij zwangere vrouwen met diabetes.
"Ziekenhuisopnames voorkomen."
"Als je thuis gemonitord wordt, zien zorgverleners het op tijd als er iets misgaat. Daar kunnen zij dan weer op anticiperen en zo kunnen we voorkomen dat mensen in het ziekenhuis belanden", vertelt Marijke Bax, woordvoerder van het Maxima Medisch Centrum in Eindhoven.
Niet alleen in het ziekenhuis maar ook aan de voorkant, namelijk in de huisartspraktijk, gebeurt steeds meer digitaal.
"Een consult hoeft niet altijd meer in de spreekkamer", stelt Martijn Kilsdonk, algemeen directeur van de Huisartsen Coöperatie West-Brabant.
Zo hebben steeds meer huisartsen digitale meekijkconsulten met specialisten in het ziekenhuis. "Huisartsen stellen dan samen met medisch specialisten een behandelplan op. Hierdoor verwijzen huisartsen minder patiënten door naar het ziekenhuis", zegt de algemeen directeur.
Belangenvereniging patiënten blij met digitalisering zorg
Zorgbelang Brabant, een belangenvereniging voor patiënten, vindt het een goede zaak dat er kostbare tijd bespaard kan worden in de zorg door in te zetten op digitalisering. "Wat voor ons belangrijk is, is dat er een goede afweging wordt gemaakt in de keuze voor een digitaal of fysiek consult. En dat dit niet alleen op gronden van efficiency wordt gedaan", zegt Gabie Conradi, directeur van Zorgbelang.
De belangenvereniging adviseert zorgverleners wel om patiënten én hun naasten goed mee te nemen in deze ontwikkelingen. "Zorg voor goede, begrijpelijke voorlichting", zegt de directeur.
"Denk hierbij ook aan het meenemen van de mensen om patiënten heen. Voor veel kinderen is het juist fijn dat er meer digitaal wordt gewerkt, omdat het hen ook tijd bespaart. De nadruk blijft hier liggen op het verantwoord omgaan met de digitale mogelijkheden."