Tachtig jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog komen er dus elf nieuwe oorlogsmonumenten bij in de gemeente Altena. Het idee daarvoor ontstond tijdens een fietstocht langs de Battlefield Tour, een route langs locaties die herinneren aan de oorlog.

Adri Burghout van het Oorlogsmuseum Altena merkte dat er weinig monumenten op die historische plekken stonden. Aan de overkant van de Maas, in de Bommelerwaard, staan die er wel al. "Er was nog niet iemand op gekomen", zegt Adri.

Daarom werden er in 2018 plannen gesmeed om het eerste oorlogsmonument in Veen te plaatsen, maar daar stak het gemeentebestuur van de toenmalige gemeente Aalburg een stokje voor.

Maar stilzitten, dat deed het oorlogsmuseum de afgelopen jaren niet. De werkgroep 'monumenten crashlocaties WOII Altena' werd in het leven geroepen. De groep stak veel tijd in gedegen onderzoek naar de slachtoffers van de vliegtuigcrashes in Altena en het aanvragen van vergunningen voor het plaatsen van de monumenten.

Inmiddels is het eerste monument gerealiseerd: een propellerblad op een betonnen voet. Hierop is een plaquette bevestigd met het zijaanzicht van het gevechtsvliegtuig, een beschrijving van de gebeurtenis tijdens de Tweede Wereldoorlog en de namen van de bemanningsleden. Een QR-code leidt naar een website over de luchtoorlog in Altena.

Van de geschatte 34 vliegtuigcrashes in Altena zijn er 21 met zekerheid vastgesteld. Omdat sommige locaties middenin de Biesbosch liggen, komen er uiteindelijk op 11 bereikbare locaties monumenten te staan.

Zo komen er drie monumenten in Dussen te staan, twee bij de Biesbosch en ook in Drongelen, Genderen, Wijk en Aalburg, tussen Almkerk en Uitwijk, in Werkendam en vlakbij Nieuwendijk komt een monument te staan. “De locaties die we moeilijk kunnen bereiken, komen misschien op een twaalfde verzamelplaquette bij Oorlogsmuseum Altena", zegt Adri.

Het eerste monument wordt aankomende dinsdag, in aanwezigheid van twee Engelse en Amerikaanse nabestaanden, onthuld bij de Hervormde Kerk in Drongelen. Dan is het tachtig jaar geleden dat daar vlakbij, in een mijnenveld in de uiterwaarden bij het veer van Drongelen, een Britse bommenwerper van de Royal Airforce crashte.

De bemanning was op missie vanaf het Belgische Melsbroek naar het Duitse Xanten. "Onderweg zijn ze in dikke bewolking geraakt, het contact met de luchtverkeersleider verloren en vermoedelijk verdwaald. Ze zijn beschoten door het Duitse luchtafweergeschut, waardoor het vliegtuig neerstortte", weet Adri.

De Engelse luchtschutter Ronald Goldsmith (23) overleefde de crash, maar werd krijgsgevangene gemaakt door de Duitsers. De Schote piloot David Fenner (29), de Engelse bommenwerper Laurence Trapp (27) en de Zimbabwaanse luchtschutter Kevin Clarke (27) kwamen om het leven.

Zij werden tijdelijk begraven in Drongelen en later herbegraven op de militaire begraafplaats in Nijmegen. "Zij lieten hun leven voor de bevrijding van Europa. Die heldendaad is het zeker waard om te herdenken."