Politieke statements horen bij carnavalskostuums, maar er is wel een grens
Over wat wel of niet kan, zijn de meningen verdeeld. “Dat is heel persoonlijk en afhankelijk van je humor. Wat voor de een te ver gaat, kan voor de ander wel. Ik vind dat mensen vooral moeten nadenken bij wat ze aantrekken of verkondigen, of het kwetsend kan zijn voor anderen. Maar ik vind ook dat we met zijn allen niet op elke slak zout moeten leggen”, aldus een deelnemer.
In het verleden is dat wel eens verkeerd gegaan. Zo kwam toenmalig burgemeester John Jorritsma van Eindhoven in 2019 in opspraak, omdat hij als ‘blokkeerfries’ was verkleed. Eerder, in 2012, viel het carnavalsliedje ‘Doe de Boerka’ van Johan Vlemmix verkeerd.
Stereotypes
Ongeveer een op de tien Brabanders vindt dat het te ver gaat als iemand als Aziaat, Indiaan of Mexicaan verkleed gaat. Maar uit de reacties wordt ook duidelijk dat mensen het lastig vinden aan te geven wat wel of niet kan.
“Het verschilt heel erg per kostuum of het te ver gaat of niet. Wat mij betreft kan je best als Aziaat verkleed gaan. Maar als je dan bijvoorbeeld lange neptanden inhebt, dan wordt het stereotyperend en kwetsend. Statements met een kostuum kunnen prima, maar dan wel met een knipoog en niet te zwaar”, zegt een deelnemer.
Een andere deelnemer tilt er toch wat zwaarder aan. “Stereotypen van identiteiten zijn problematisch, omdat ze bijdragen aan stereotypen die we hebben van deze groepen. Zulke kostuums werken op die manier uiteindelijk mee aan de discriminatie van groepen.”
Bloot en seksistisch
Waar Brabanders meer moeite mee hebben, is als mensen te bloot of seksistisch zijn gekleed. Ongeveer een derde van alle Brabanders heeft daar moeite mee. “Een kostuum gaat te ver als het te bloot is of zeer seksueel getint is. Carnaval is ook voor kinderen”, zegt een deelnemer.
Een ander zegt hierover: “Het lokt te veel verkeerde dingen uit en er komen echtscheidingen van. Hier is carnaval niet voor bedoeld. Dan gaan ze maar naar een swingersclub.”
Kijken hoe publiek reageert
Ronald Heijkants, kroegeigenaar in Boxtel, vertelt hoe hij omgaat met de grenzen: “Hoe je de grens bepaalt van wat wel of niet kan, is gevoelsmatig. We kijken hoe het publiek erop reageert en proberen het beste ervan te maken. De grenzen zijn anders tijdens carnaval. Iedereen ziet de lol ervan in. Terwijl er soms wel een kritische noot aan zit”, aldus Heijkants.
Verantwoording
De resultaten zijn gebaseerd op onderzoek van onderzoeksinstituut Kieskompas. Het onderzoek is uitgevoerd tussen 14 en 20 februari 2025; 1279 Brabanders hebben meegedaan. De resultaten zijn gewogen op geslacht, leeftijd, opleiding, migratieachtergrond en stemgedrag bij de Tweede Kamerverkiezingen in november 2023, zodat de uitkomsten op deze kenmerken representatief zijn. Meer informatie over de uitvoering van het onderzoek is hier te vinden.