Sinds 2017 is het namelijk niet meer toegestaan om een nieuwe geitenhouderij te beginnen. Alleen bedrijven die daarvoor nog ruimte in hun vergunning hadden, mochten meer geiten nemen. Andere uitbreidingen liggen sinds die tijd stil. Dit heet een moratorium.

"Het is jammer dat de onderzoekers geen vinger achter de oorzaak kunnen krijgen," zegt Eva Litjens. Ze is specialiste Dieren bij boerenbelangenorganisatie ZLTO en ziet onzekerheid bij geitenhouders. "Voorkomen dat mensen ziek worden is prioriteit, want dat is in het belang van burgers en boeren. Als je weet waar het aan ligt, kun je gerichte maatregelen nemen en is er weer ruimte om de sector te laten ontwikkelen."

Want in ieder geval tot de Gezondheidsraad eind dit jaar een advies geeft over het onderzoek, wil het kabinet geen maatregelen nemen en blijft het moratorium van kracht. Daar heeft de ZLTO volgens Litjens wel begrip voor: "Je wilt geen gevaar voor de volksgezondheid zijn. Je moet je aan het voorzorgsprincipe houden. Maar het mag niet voor onbeperkte tijd zijn."

Want tegelijkertijd zorgt het moratorium ervoor dat geitenhouders weinig ruimte hebben om zich aan te passen. Bijvoorbeeld waar het gaat om wensen en eisen rond dierenwelzijn en verduurzaming kan er nu weinig. Doelen voor deze eisen moeten wel worden gehaald, waardoor de branche nog verder in de knel kan komen.

De ZLTO hoopt daarom dat het kabinet en de Gezonsheidsraad snel duidelijkheid kunnen geven. Vinden we het verband tussen de geitensector en zieke mensen in de omgeving sterk genoeg aangetoond?, willen boeren weten. En zo ja, verliest de geitenhouderij daarmee dan haar bestaansrecht? Een lastige vraag, waarop een eenduidig antwoord niet snel zal komen.

Wat de geitenbranche extra zeer doet, is dat ministers Agema (PVV) van Volksgezondheid en Wiersma (BBB) van Landbouw in hun brief aan de Tweede Kamer ook een doorrekening plaatsten. Daarin werd op basis van het aantal extra longontstekingen dat volgens het RIVM door de geitenhouderij zou worden veroorzaakt (1200 tot 1600), een schatting gemaakt van het aantal ziekenhuisopnames en sterfgevallen. Volgens de ministers zijn dat er respectievelijk 100 tot 600 en 20 tot 100.

"Maar die schatting is gemaakt buiten de context van het onderzoek", zegt Litjens. Volgens haar staat helemaal niet vast dat de praktijk ook op de schatting lijkt. "Dat is jammer, want het schaadt het vertrouwen van de geitenhouders, terwijl zij ook mee willen helpen aan oplossingen."