Willem Vugs, voorzitter van De Achterdeur, de vereniging van Tilburgse coffeeshops, vertelt waarom ze juist nu met deze brief komen. "We hebben onze zorgen al vaker geuit, maar de datum komt steeds dichterbij dus daarom trekken we nu aan de bel."

In de brandbrief, gericht aan de tien burgemeesters van de gemeenten die meedoen aan het experiment, is te lezen dat de coffeeshophouders een dringend beroep doen om hen meer tijd te geven om over te gaan op een volledig legaal assortiment. Ze zeggen dat het aanbod van legale cannabis dat legale telers bieden te weinig is en dat de kwaliteit en diversiteit van de producten onvoldoende is.

De coffeeshops willen pas overstappen op een volledig legaal assortiment wanneer alle deelnemende shops toegang hebben tot voldoende verschillende soorten cannabis van goede kwaliteit. Daarvoor moeten meer telers klaar zijn om te kunnen leveren. Inmiddels zijn zes van de tien aangewezen telers zover.

Wanneer zijn ze er klaar voor?
Wanneer een teler of een coffeeshop er dan wel 'klaar' voor is, is volgens Vugs een ruim begrip. "Wij begrijpen dat niet de volledige menukaart in de coffeeshops meteen legaal beschikbaar zal komen. Maar op het gebied van hasj, joints en edibles (wiet die verwerkt is in eetbare producten, red.) moet een enorme slag worden gemaakt. Het is moeilijk om daar een tijd aan te hangen."

Als er van bepaalde soorten cannabis niet genoeg aanbod is, brengt dat volgens Vugs risico's met zich mee. "Als klanten hun favoriete product niet meer kunnen terugvinden in de shop, kunnen die klanten in de illegaliteit verdwijnen. Of ze wijken uit naar andere steden waar ze nog gedoogde wiet verkopen, zoals Eindhoven of Den Bosch", legt hij uit. Wanneer er een kwalitatief goed vervangbaar legaal product is waarmee de consument tevreden is, ziet hij geen reden voor klanten om weg te gaan. "Maaar zover zijn we nog niet", stelt hij.

Meer weten over het wietexperiment? Luister hieronder naar de podcastserie 'Via de Voordeur', via je favoriete podcastapp of ga naar omroepbrabant.nl/podcast.

'Ongeigenlijke machtspositie'
Het systeem is volgens hem op dit moment niet houdbaar. "Wat je nu ziet is dat cannabis van een bepaalde soort, van goede goede kwaliteit - waar veel vraag naar is - snel is uitverkocht. Er is dan zo weinig van dat het niet vast op de menukaart van de coffeeshop kan."

In de brandbrief schrijven de coffeeshophouders dat er sprake zou zijn van een 'oneigenlijke machtspositie' van de telers die al klaar zijn om te leveren. Zo zouden ze de ene coffeeshop een hogere prijs laten betalen dan de andere. "Wat de reden daarvan is, is moeilijk te zeggen. Niet alle shops geven dit aan, maar het is een veel gehoorde klacht waarin coffeeshops zich niet gehoord voelen."

Maar hij ziet ook de andere kant. "Er zijn maar weinig telers en die telers die er zijn moeten alle coffeeshops binnen het wietexperiment van cannabis voorzien. En ze hebben maar een beperkt aanbod."

Vertrouwen
Wordt nu vastgehouden aan de datum van 7 april, wat zijn dan de gevolgen voor de coffeeshops in de experimentgemeenten? Dat is volgens Vugs moeilijk te voorspellen. Wel denkt hij dat kleinere coffeeshops eerder om zullen vallen. "De kleinste shops staan verder van de telers af dan de grote coffeeshops. Zij hebben het moeilijker om een goede relatie op te bouwen en een fatsoenlijke menukaart te kunnen blijven aanbieden."

Vugs heeft wel nog steeds veel vertrouwen in het wietexperiment. "Het is een kwestie van telers meer tijd gunnen om de zaak op orde te krijgen. Dan wordt het zonder meer een groot succes."

Burgemeesters
Burgemeester Paul Depla van Breda begrijpt de zorgen, maar vraagt zich af of er inderdaad andere prijsafspraken zijn met verschillende shops. "Als dat het geval is, moet het ministerie ingrijpen. Maar als er andere belangen spelen, dan is het weer een ander verhaal."

Volgens hem is uitstellen niet per se de oplossing. "Ik zie dat er een vraagstuk is, maar ik ben niet zo ver om te zeggen er zijn onredelijke marktomstandigheden en het moet worden uitgesteld. Want daar raak je ook de telers mee die heel veel geïnvesteerd hebben."

Een woordvoerder van burgemeester Theo Weterings van Tilburg laat weten dat het signaal dat in de brief te lezen is, eerder met de burgemeester is gedeeld. "Komende week is er een bestuurlijk overleg, maar daar lopen we nog niet op vooruit."