Avans+ raadde verpleegkundigen sterk aan niet zwanger te worden

Gisteren om 17:58 • Aangepast gisteren om 21:01
nl
De Immigratie- en Naturalisatie Dienst (IND) haalt in een vernietigend rapport uit naar de Bredase hogeschool Avans+. De kritiek gaat over een project waarmee Indonesische verpleegkundigen aan het werk zijn gegaan bij zorginstellingen in Flevoland en Drenthe. De IND stelt vast dat de opzet van het leerwerktraject niet deugt, de hogeschool te laks was over de toelatingseisen en dat er inbreuk is gemaakt op de privacy van de verpleegkundigen door ze onder meer sterk aan te raden niet zwanger te raken.
Profielfoto van Chris Bakker
Geschreven door

Dat staat in een vertrouwelijk rapport van 27 bladzijden dat in juni 2024 is geschreven door een onderzoeker van de IND. De onderzoeker sprak met tien van de verpleegkundigen en deed verder op andere manieren onderzoek. Het rapport is in handen van Omroep Brabant en RTV Drenthe.

De onderzoeker stelt vast dat Avans+ in de aanloop naar het project en tijdens de opleiding een “onvolledig dan wel onjuist beeld van de uitvoering van het project” heeft gegeven. Ook heeft Avans+ meerdere wetten en regels overtreden, bijvoorbeeld de Gedragscode internationaal student hoger onderwijs, privacyregels en de arbeidstijdenwet.

Geworven voor werk
Voor het project werkte Avans+ samen met het Waalwijkse wervingsbureau Yomema. In het rapport wordt duidelijk dat Yomema aanvankelijk de bedoeling had om verpleegkundigen uit Indonesië te halen, zodat ze in Nederland als normale werknemers aan het werk konden in de zorg. Nadat dit project niet doorging, kwam er een samenwerking tussen Yomema en Avans+.

De hogeschool zette een programma op om de verpleegkundigen voor te bereiden op hun vertrek naar Nederland. Onderdeel daarvan was een cursus, waarmee ze de Nederlandse taal op niveau B1 konden beheersen. In het rapport staat dat dit niet genoeg is. “Om toegang te krijgen tot een Nederlandse hbo-opleiding of universiteit beheersing van het Nederlands op B2-niveau noodzakelijk is. Avans+ heeft in de praktijk onjuiste toelatingseisen gesteld.”

Zwanger worden
In de aanloop naar hun vertrek naar Nederland moesten de verpleegkundigen verschillende papieren aanleveren bij Yomema en Avans+. Waaronder een geboortebewijs, ongehuwdenverklaring en andere documenten. De onderzoeker van de IND stelt vast dat Avans+ zonder dat het nodig was persoonsgegevens heeft verwerkt van de Indonesische studenten en daarmee in strijd met de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) heeft gehandeld.

“Ten slotte is door twee studenten verklaard dat zij van Yomema te horen hebben gekregen dat zij niet zwanger mochten raken in Nederland”, staat in het rapport. Een van hen heeft bij aankomst in Nederland hierover opheldering gevraagd aan Avans+. “Een medewerker van Avans+ heeft toen geantwoord dat het beter is om niet zwanger te worden.” Een persvoorlichter van Avans+ zegt hierover dat ze niet kunnen reageren op specifieke beschuldigingen die in het rapport staan.

Verpleegkundigen voorgelogen en uitgebuit

De Brabantse hogeschool Avans+ en bemiddelingsbureau Yomema uit Waalwijk waren van plan om jaarlijks zo'n 1.200 studenten vanuit Indonesië naar Nederland te halen. Twee jaar nadat de Indonesische verpleegkundigen vanaf 2021 naar Nederland kwamen, werd duidelijk dat het niet goed ging met hen. Uit publicaties van RTV Drenthe, EenVandaag en NU.nl bleek dat er veel misging bij het project.

Een deel van de verpleegkundigen voelde zich in Nederland voorgelogen en uitgebuit. Velen van hen zijn inmiddels gestopt met het werk-leertraject. Avans+ zette na de ophef een streep door het aannemen van nieuwe studenten en is inmiddels in een juridische strijd verwikkeld met voormalig zakenpartner Yomema.

Studieniveau
Ook over het niveau van de studie is de onderzoeker van de IND kritisch. Verschillende studenten verklaarden dat ze twee dagen (16 uur) college hadden, twee dagen stageliepen en twee dagen werkten. Wat een werkweek van zes dagen maakt dus. Het aantal uren dat de studenten werkten en stageliepen, was daarmee al meer dan volgens de wet was toegestaan.

“Het was te veel voor ons. We hebben dat besproken en toen is het aangepast naar één dag les”, zegt een van de studenten. Van die ene dag les bleef niet veel over. “De school is van 9 tot 12 uur en dan in de middag zelfstudie”, aldus een student. Voor het hoger onderwijs bestaan er geen wettelijke richtlijnen voor de onderwijstijd. De onderzoeker van de IND schrijft hierover: “Vergeleken met een andere opleiding hbo-verpleegkunde valt het op dat drie uur contacttijd per week erg weinig is.”

Geen stage, maar arbeid
Naast één dag op school liepen de studenten twee dagen stage en werkten ze ook twee dagen in de week bij dezelfde instelling en deden dezelfde werkzaamheden. “Avans+ of Yomema hebben niet verteld wat het verschil is tussen stage en werk. Dus toen ik hier was, merkte ik dat stage en werk hetzelfde was. Dat vind ik, maar vinden ook anderen uit mijn groepje. We moeten tijdens het werk verantwoordelijkheid nemen, maar op de stagedagen heb ik ook verantwoordelijkheid en kan ik niet de leerdoelen en -opdrachten maken, omdat het te druk is”, aldus een student tegenover de onderzoeker.

Woo-verzoek

Omroep Brabant en RTV Drenthe hebben een Wet open overheid (Woo) verzoek lopen bij de IND over de affaire, onder andere over dit rapport. Het Woo-verzoek is ingediend in november vorig jaar. Omdat de IND al maanden te laat is, zijn de twee omroepen naar de rechtbank gestapt om de IND te bewegen om alsnog de documenten openbaar te maken. Het is nog niet bekend wanneer de IND alsnog een besluit gaat nemen op het Woo-verzoek.

Een andere student zegt: “Ik krijg een aftekenlijst voor de verpleegkundige behandelingen, maar een paar behandelingen kunnen niet bij mijn stageplek want die vinden plaats in een ziekenhuis.” De onderzoeker van de IND concludeert hierover “dat bij in ieder geval meerdere Indonesische studenten die de opleiding volgen geen sprake is van een stage, maar van arbeid.”

Dat er maar weinig ruimte was om te leren voor vaardigheden die de studenten nog niet onder de knie hadden, werd ook duidelijk toen twee studenten werden uitgezet omdat ze hun stage niet hadden gehaald, terwijl ze op school de vakken wel hadden behaald. “Hieruit volgt dat studenten ten onrechte hun studie moesten beëindigen.”

Gevolgen
Het rapport van de IND is opgesteld in juni 2024. Sindsdien loopt er een discussie tussen de IND en de Hogeschool over het intrekken van het zogeheten ‘erkend referentschap’ van Avans+. Met die erkenning mag de hogeschool studenten van buiten de Europese Unie werven om naar Nederland te komen om een opleiding te volgen.

De IND laat weten dat de intrekking van het erkend referentschap alleen gevolgen heeft voor studenten van de opleiding verpleegkunde, niet voor andere opleidingen van Avans+. De IND en Avans+ hebben afgesproken dat de intrekking tot in elk geval 1 juni dit jaar nog geen gevolgen heeft voor studenten van de opleiding. In de tussentijd wordt er voor de studenten een oplossing gezocht.

Verder loopt er nog een onderzoek door de Arbeidsinspectie. Het is nog niet bekend wanneer dat onderzoek wordt afgerond en wanneer de resultaten ervan openbaar worden gemaakt.

Reactie Avans+

“Wij zijn het niet eens met alle conclusies en stellingen die in het rapport staan. Een aantal zijn achterhaald, omdat we zaken hebben aangepast. Bijvoorbeeld rondom de stage. We hebben vooraf steeds open kaart gespeeld, maar we zijn wel erg snel begonnen. Daarbij hebben we steeds bij de IND aangegeven: zeg maar hoe wij het moeten doen. We waren van mening dat de manier waarop we het hadden opgezet goed was. Wat ons betreft is dit rapport geen weergave van de situatie zoals die nu is. We moeten een goede oplossing vinden voor de studenten die er nu zijn. Dat doen we ook met de IND.”

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Deel dit artikel
Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!