De RouwHerkenner: broche maakt rouwen subtiel zichtbaar
Het idee van de RouwHerkenner komt rechtstreeks uit de praktijk. In haar werk als rouwbegeleider ontdekte Lisianne Fennema dat mensen weer steeds meer behoefte hebben om duidelijk te maken dat ze een naaste zijn verloren.
"Het is geen nieuw idee, maar eigenlijk het nieuw leven inblazen van een ritueel dat we in Nederland met z'n allen een beetje zijn kwijtgeraakt", vertelt ze. "Je kunt eigenlijk niet meer aan de buitenwereld laten zien dat je in rouw bent. Gewoon even aan anderen laten weten dat ze een beetje voorzichtig met je moeten zijn."
Spiegel bedekken bij overlijden
In vroegere tijden werd er een zwarte doek over een spiegel gehangen als iemand was overleden. De gedachte erachter was dat de geest dan weg kon gaan. Alle spiegels in het huis moesten worden afdekt. Andere tekenen waren het buiten ophangen van zwarte linten. En uiteraard droegen mensen zwarte kleding.
Want dat blijkt toch nogal eens nodig te zijn. Verdriet wordt niet altijd herkend. "Omstanders zijn vaak al drie stations verder dan de rouwenden zelf", vervolgt Fennema. "Er worden nog weleens wat ongepaste opmerkingen gemaakt. Bijvoorbeeld: 'joh, dan neem je toch gewoon een hond'. Of: 'je hebt toch nog een ander kind'. Dat is heel pijnlijk. Ik merkte echt de tendens van minder voorzichtigheid met mensen in rouw."
"Met een broche laat je subtiel zien wat er aan de hand is."
Dat wil Lisianne graag veranderen en het bracht haar op het idee om iets moois uit te geven dat ook een sterk signaal afgeeft. Het herkennen en erkennen van het rouwproces. Haar werkgever Zuylen was meteen enthousiast en het idee van een broche met een nieuw symbool werd geboren.
"Ik ben zelf in 2019 gediagnosticeerd met een ziekte", legt ze uit. "Dat zien mensen nu niet, maar wel als ik bijvoorbeeld met een stok zou lopen. Dan zouden ze voorzichtiger zijn. Een broche laat je subtiel weten wat er aan de hand is."
"De behoefte dat mensen willen laten zien dat ze in rouw zijn, is vaak groter dan wij denken. De pin nodigt daarom ook uit tot communicatie en kan een mooi gesprek openen. Het goede is dat je de RouwHerkenner natuurlijk altijd kunt op- en afdoen wanneer je maar wilt."
"Ik realiseerde me dat ik mijn eigen ontwerp zou dragen op de begrafenis van mijn moeder."
De rouwbegeleider van uitvaartverzorger Zuylen benaderde ontwerper Myrthe Koppelaar uit Breda om het teken te maken voor de broche. De 'RouwHerkenner' symboliseert het hart, de verbinding tussen de overledene en de rouwende, en de eeuwigheid.
"De opdracht kreeg onverwacht een persoonlijke lading", vertelt de kunstenares. "Tijdens het ontwerpproces hoorde ik dat mijn moeder kanker had. Dat plaatste alles in een ander perspectief. Ik realiseerde me dat ik misschien mijn eigen ontworpen symbool zou dragen op de begrafenis van mijn moeder. Dat gaf op een verdrietige manier diepgang aan het proces.”
Uitvaartorganisatie Zuylen denkt nog na over hoe ze de 'RouwHerkenner' gaan distribueren en maakt dat binnenkort bekend. Afgelopen zondag kregen deelnemers van een seminar al wel een exemplaar van de 'RouwHerkenner'.
