Kanker door werk in de zon: zo beschermen bedrijven hun medewerkers
Bas de Wit van hoveniersbedrijf Tuinbaas doet er alles aan om zijn medewerkers te beschermen: "Op de maandelijkse bijeenkomsten en met posters attenderen we hen op zonnebrand en het dragen van bedekkende kleding." Als het echt warm is, dan past hij de werktijden aan: "Van zes uur 's ochtends tot één uur 's middags, om de hitte te vermijden."
Het is wel een uitdaging om alle medewerkers bij de les te houden: "We waarschuwen en zorgen voor de juiste spullen, maar toch zijn er medewerkers die graag zonder shirt werken als het heet is", vertelt hij. "Misschien vinden ze het stoer, maar verbranden is niet stoer." Ook probeert hij fabels uit de wereld te helpen, zoals dat één keer verbranden beschermt voor de rest van het jaar. "Dat soort verhalen blijven hardnekkig."
Wanneer is de zon gevaarlijk?
Zelfs het voorjaarszonnetje is al krachtig genoeg om je huid te beschadigen. Op zonnige dagen in maart kan de zonkracht oplopen tot 3 of 4. Dat betekent dat er genoeg uv-straling de aarde bereikt om schade aan te richten. De zonkracht hangt onder andere af van waar op de wereld je bent, hoe laat het is en het seizoen.
Volgens KWF Kankerbestrijding is het slim om je vanaf zonkracht 3 al te beschermen. Dus ook in het voorjaar is insmeren belangrijk.
In de zomer wordt de zon nog sterker. Vanaf zonkracht 5 loop je een hoog risico op huidschade. Dan is het verstandig om de schaduw op te zoeken. Bij zonkracht 7 of 8 kan je onbeschermde huid al na 10 minuten verbranden.
De Reuselhoeve in Moergestel heeft een groot terras en veel buitenactiviteiten. Eigenaar Guus Mulders is zich bewust van de risico’s: "We hebben zonnebrand achter de bar en letten erop dat medewerkers zich insmeren."
Daarnaast zorgen ze voor voldoende schaduw. "We kijken naar de zon en schuiven tafels, zodat ook gasten beschut zitten en de bediening in de schaduw de bestelling op kan nemen." Mulders vindt dat werkgevers de grootste verantwoordelijkheid hebben, maar pleit ook voor bewustwording bij andere horeca. "In steden is er minder schaduw. Daar moeten ze zich ook bewust van zijn. En gasten moeten begrijpen dat dingen op hete dagen wat trager gaan."
"Bouwvakkers, stof en zonnebrand: geen goede combi."
Ook bouwvakkers werken vaak in de volle zon en zijn afhankelijk van de planning. "Soms kun je je taken zo indelen dat je met de schaduw meebeweegt, maar vaak kun je niet anders dan de hele dag in de zon staan", vertelt een medewerker van Bouwbedrijf van Son uit eigen ervaring.
Zijn werkgever zorgt voor zonnebrand en kleding, maar hij ziet het als gedeelde verantwoordelijkheid. "Veel jongens showen graag hun sixpack of tattoo. Niet verstandig." Ook zonnebrand is niet populair. "Op de bouw is het stoffig, dan plakt alles aan je vast, zoals zand op het strand. Dat wordt een zooi.”
De verantwoordelijkheid is dus volgens veel buitenberoepen gedeeld. Hovenier Bas de Wit vat het samen: "Werkgevers moeten faciliteren, maar werknemers hebben ook verantwoordelijkheid. We kunnen moeilijk iedereen achterna rijden met een fles zonnebrand: we zijn geen kleuterschool." De bouwmedewerker vergelijkt het met gehoorbescherming: "Het is er, maar je moet het wel zelf opzetten als de zaag aan gaat."
Over het onderzoek
TNO heeft in opdracht van KWF Kankerbestrijding onderzocht hoe vaak het voorkomt dat Nederlanders in aanraking komen met schadelijke stoffen of in de buitenlucht onvoldoende zijn beschermd tegen uv-straling van de zon.
Volgens het TNO-onderzoek krijgen elk jaar ruim 1.700 mensen de diagnose huidkanker door blootstelling aan uv-straling op het werk. Daarnaast krijgen nog eens naar schatting 3.100 mensen de diagnose basaalcelcarcinoom, een mildere vorm van huidkanker.