Wietexperiment niet meer terug te draaien: 'Het gaat gewoon gebeuren'
Drugshistoricus Arjan Nuijten is optimistisch over de legalisering. "Het gaat gewoon gebeuren, tenzij we een of andere totaal andere draai krijgen in de samenleving. Het is wel spannend hoe de politiek de komende jaren gaat uitpakken." Maar volgens hem is terugdraaien van het experiment ook geen optie. "Je kunt niet tegen die coffeeshops in Breda en Tilburg zeggen: 'Jongens, we gaan het toch weer anders doen.'"
"Het experiment hoeft geen vier jaar te duren."
Daar is Theo Weterings, burgemeester van Tilburg, het mee eens. "Ik ben ervan overtuigd dat we het niet kunnen terugdraaien. Het feit dat we in Nederland al meer dan dertig jaar gedoogd hebben, heeft ons een bijzondere positie opgeleverd. Ondertussen worden we ingehaald door andere landen die zonder gedogen in één keer overgaan naar legale teelt en verkoop."
Als het aan Weterings ligt, kan legaliseren ook sneller. "Als we uit volle overtuiging weten dat we met legaal geteelde wiet de Nederlandse markt kunnen bedienen, hoeft het experiment wat mij betreft geen vier jaar te duren." Volgens de Tilburgse burgemeester komen we op een punt dat er ook internationale handel in legale wiet zal ontstaan. "In de toekomst zal cannabis net als tomaten gewoon de grens overgaan."
Wietexperiment in het kort
Sinds de jaren zeventig kennen we in Nederland een gedoogbeleid. Je mag wel wiet kopen en roken, maar je mag geen wiet kweken of vervoeren. Cannabis wordt illegaal gekweekt en de coffeeshops worden via de achterdeur bevoorraad.
Met het wietexperiment wil de overheid hier verandering in brengen. De komende vier jaar mag er in coffeeshops in tien gemeenten in Nederland alleen maar legale cannabis worden verkocht.
Het doel van het experiment is om te onderzoeken of het mogelijk is om cannabis legaal te telen, vervoeren en verkopen. Er zijn tien telers aangewezen die legaal wiet mogen kweken en leveren aan de coffeeshops in de experimentgemeenten.
Ook burgemeester Paul Depla van Breda kijkt hoopvol naar de komende vier jaar. "Het blijft een experiment, dus het kan ook mislukken. Maar ik verwacht het niet. We hebben het afgelopen jaar in Tilburg en Breda al laten zien dat een gesloten cannabisketen te organiseren is."
Het is volgens hem nu tijd voor de volgende stap. Depla: "Hopelijk kunnen we de cannabisketen uit de criminele sfeer halen. Dat je je niet meer hoeft te verontschuldigen dat je naar een coffeeshop gaat, zoals je je ook niet hoeft te verontschuldigen dat je naar een café gaat. Want dat is nu wel het geval bij consumenten en ook bij de legale telers."
In de podcastserie 'Via de Voordeur' duiken journalisten van Omroep Brabant in de wereld van de wiet. Luister hieronder de laatste aflevering van de podcastserie. Heb je vragen of opmerkingen over het wietexperiment? Mail dan de onderzoeksredactie.
Depla hoopt dat er een eind komt aan deze vooroordelen. "Een tomatenkwekerij sta je toch ook gewoon toe? Rond cannabis hangt een frame van criminaliteit en dat maakt mensen angstig." Volgens hem hoort wiet bij onze cultuur. "In alle eerlijkheid: Ik zit ook niet te wachten op mensen die cannabis roken. Ik heb zelf nog nooit gebruikt. Maar ik zie dat er mensen zijn die liever cannabis roken dan bier drinken en dat moeten we respecteren."
"Drugsbeleid is nooit af."
We moeten er wel mee oppassen, benadrukt hij. "Het zijn genotsmiddelen die schadelijk zijn voor de volksgezondheid.Laten we het dan goed organiseren en er alles aan doen om verslaving te voorkomen."
We kunnen de komende vier jaar niet achterover leunen, stelt drugshistoricus Nuijten. "Drugsbeleid is nooit af. Drugsgebruik, maar ook handel is eigenlijk een cultureel fenomeen. Wat we gebruiken, wat we verhandelen, dat verandert door de tijd heen en is afhankelijk van trends. Dus je moet drugsbeleid altijd blijven aanpassen."