Vleermuisschermen verzieken Sandra’s uitzicht: ‘Net een gevangenis’
“We zaten eerst zo mooi in het groen. Nu heb ik het idee dat ik in een gevangenis zit”, zegt Sandra Meuldijk. Vanuit haar huis aan de Kreekdijk, waar ze inmiddels zo’n zes jaar woont, keek ze uit op de weilanden van het plattelandsdorpje. Maar inmiddels is dat uitzicht vervangen door een zicht op metershoge metalen palen, met zwarte doeken eraan. Die zijn vanaf huisnummer 39 tot aan het viaduct over de A59 geplaatst, een afstand van zo’n 1,3 kilometer. “Net tralies”, vindt ze.
"Ook wij behouden het liefst zo’n karakteristiek bomenlint langs een dijk", laat een woordvoerder van de gemeente Moerdijk weten. Maar door een schimmel, die essentaksterfte veroorzaakt, verkeerden 177 bomen in een slechte conditie. Omdat ze onder de weg wortelden, zouden ze de reconstructie aan de dijk niet overleven. En dus zijn de bomen gekapt.
"Als de bomen weg zijn, zijn de vleermuizen de weg kwijt."
Vleermuizen zenden een signaal uit dat weerkaatst op de bomen. Door de echo weten ze waar ze zich bevinden. “Maar nu de bomen weg zijn, zijn de vleermuizen de weg kwijt”, vertelt Sandra. Volgens de natuurwetgeving is de gemeente Moerdijk verplicht te zorgen voor een alternatieve route. Daarom staan er nu vleermuisschermen. Het plaatsen daarvan, inclusief inspectie en onderhoud in de toekomst, het verwijderen van boomstronken en het planten van nieuwe bomen, kost de gemeente in totaal zo'n tweehonderdduizend euro.
Een ecoloog onderzocht voorafgaand aan de plaatsing van de schermen 'omleidingsroutes' voor vleermuizen. Met nieuwe bomen of vleermuisschermen waren de Barlaaksedijk en de Dreef, even verderop, mogelijke alternatieve routes. Waterschap Brabantse Delta, eigenaar van de dijk, ging daar niet mee akkoord. En daarom kijkt Sandra nu vanuit haar eetkamer en keuken uit op de schermen. Fijn dat de vliegende zoogdieren zich hierdoor kunnen blijven oriënteren, maar zij en enkele buurtgenoten zijn er minder blij mee. Een aantal van haar buren is zelfs naar de rechter gestapt.
"Ik kijk hier nog wel vijf jaar tegenaan."
"Natuurlijk hadden we graag materialen gebruikt waarmee de schermen zo veel mogelijk opgaan in hun omgeving", reageert de gemeentewoordvoerder. Maar door de specifieke locatie, de schermen staan bovenop een dijk en vangen veel wind, waren de mogelijkheden beperkt. Zo bleken bijvoorbeeld houten palen niet stevig genoeg te zijn. "De palen die er nu staan, zijn van hetzelfde staal als de palen van verkeersborden. Ze moeten in het donker zichtbaar zijn voor verkeer op de dijk."
Het gekozen zwarte doek is volgens de woordvoerder het beste te vergelijken met de geleiding en beschutting die de bomen boden. "De gesloten kronen zorgden ervoor dat de vleermuizen in de luwte konden vliegen en hun weg konden bepalen. Doorzichtig gaas was daarom een slechter alternatief."
Nieuwe bomen worden wel geplant langs de dijk, maar pas als de reconstructie van de dijk klaar is. In de loop van augustus of september wil de gemeente daarmee beginnen. Sandra en haar buren zijn daarna overigens nog niet van de vleermuisschermen af. De bomen moeten minstens vier meter hoog zijn en de kruinen twee à drie meter breed, voordat de vleermuizen ze weer kunnen gebruiken om te navigeren. "Dat duurt nog wel even", verzucht Sandra. “Ik kijk hier nog wel vijf jaar tegenaan."