Dit is hoe je volgens experts het beste kunt communiceren over nieuw azc
De weerstand tegen de opvanglocatie borrelt al de hele week onder tegenstanders. De komst van het azc is nog niet definitief: de gemeente moet het besluit daarover nog nemen. Driehonderd vluchtelingen en statushouders zouden mogelijk een plek krijgen in een weiland aan de Runweg, voor een periode van maximaal tien jaar.
Donderdagavond liep een demonstratie bij het gemeentehuis in Sint-Michielsgestel uit de hand. Er werd met eieren en vuurwerk gegooid naar het gemeentehuis, waar op dat moment een reguliere raadsvergadering plaatsvond. Vrijdagochtend werden varkenspoten opgehangen op de plek waar het nieuwe azc zou moeten komen.
"Gemeenten zijn overvraagd door de emoties die het oproept."
Het incident roept herinneringen op aan de rellen in Heesch in 2016. Daar was destijds een asielzoekerscentrum gepland voor vijfhonderd mensen. Ook toen was er veel protest.
Op de beoogde locatie werd een dood varken opgehangen en buiten het gemeentehuis braken rellen uit tijdens een raadsvergadering. Het azc kwam er uiteindelijk niet.
Woldring blikte in 2017 terug op die situatie: “Er was toen ineens een enorme stroom aan Syrische vluchtelingen die opgevangen moesten worden. Gemeenten werden overvraagd, ook door de emoties die het opriep.”
Ook nu zijn er op meerdere plaatsen plannen voor nieuwe asielzoekerscentra. Protest is er bijna overal, maar de vorm verschilt. Op sommige plekken blijft het bij demonstraties en inspreekmomenten. In Berlicum lopen de emoties echter hoog op en is het protest uit de hand gelopen.
"Als gemeente kun je het ook nooit goed doen."
Waarom dat in Berlicum gebeurt, kan Woldring niet exact verklaren. “Het is lokaal zo verschillend. Hoe gaan mensen met elkaar om? Stoken ze elkaar op of niet? Het is vaak niet te voorspellen,” zegt hij.
Daar sluit Roy Johannik, adviseur crisiscommunicatie, zich bij aan. "Er zijn zoveel verschillende factoren die bepalen of de vlam in de pan slaat of niet", zegt Johannik. "Kennen mensen elkaar in buurten, of is er al ervaring met een opvang? Zijn er sleutelfiguren die het gesprek in goede banen leiden? Wanneer betrek je bewoners en welke uitleg geef je over het waarom van het besluit? Luister je naar zorgen van bewoners?" Al die vragen spelen volgens de expert allemaal mee.
Volgens beide experts kun je het als gemeente nooit goed doen. Woldring: "Er is altijd een groep of partij die er niet blij mee is". Johannink vult aan: "Je kunt het niet perfect doen, maar je kunt het wel verstandig doen. Er zal altijd een deel van de bevolking zijn dat tegen is, hoe je het ook brengt. Als overheid moet je niet streven naar consensus, maar naar transparantie, legitimiteit en rust."
"Ga kleinschalige gesprekken voeren."
Volgens Woldring is het streven naar rust niet altijd de oplossing. “Vaak wil men dat de rust terugkeert. Maar mensen tot bedaren brengen kan ook betekenen dat je ze monddood maakt. Die rust kan dan heel bedrieglijk zijn. Het wordt dan een veenbrand die ergens anders weer oplaait. Wat er moet gebeuren, is dat er een goede, heldere beslissing wordt genomen.”
Toch ziet Johannik wel een manier om de rust weer terug te laten keren. "De gemeente kan nu het beste inzetten op kleinschalige gesprekken met bewoners, in plaats van grote emotionele bijeenkomsten. Het werkt beter om in kleine groepen echt het gesprek aan te gaan en naar zorgen te luisteren. Je moet als gemeente open blijven communiceren over wat vast ligt, wat nog bespreekbaar is en wat de volgende stappen zijn. Transparantie geeft rust."