Ieder weekend is er ook een nieuwe aflevering van de Stuifmail-podcast. Beluister de podcast hier:

Wat is er mis met mijn nestkasjes?
Annelies van de Wier-Vroomen heeft al drie jaar twee vogelhuisjes bij het balkon hangen en nog steeds heeft er geen vogel een nestje in gebouwd.

Op de foto die ze me stuurde zie ik twee nestkastjes heel dichtbij elkaar hangen, dat werkt niet. De concurrentie is dan te groot voor de vogels. Daarnaast is een nestkastje bestemd voor koolmezen. Dat heeft een gat ter grootte van ongeveer een oude knaak.

Het andere nestkastje is bestemd voor pimpelmezen, dat heeft een gat ter grootte van een ouderwetse gulden. Het is dus verstandig een van de twee weg te halen, anders blijven ze allebei leeg. Wat ook helpt, is als er op of bij de balkonrand wat dunne stevige stokken staan met horizontaal wat leggers. Dan kunnen de vogels de buurt eerst verkennen voor ze het kastje induiken.

Waarom hebben mijn fijnsparren dorre naalden?
Louis Dielis heeft een aantal fijnsparren staan, maar daarvan zijn sommige dor geworden en delen zijn afgestorven. Dit heeft alles te maken met een te hoge waterstand voor een langere periode. Daardoor kunnen bomen stikken.

Hoe zit dat? Bomen onttrekken zuurstof uit onder meer lucht, maar ook uit de met lucht gevulde poriën in de grond. Dit doen ze via hun wortels. Als die wortels in het water staan, kunnen ze te lang gevuld zijn met water. Hierdoor ontstaat een zuurstofgebrek en kunnen bomen geen voedingsstoffen meer opnemen. We noemen dit verstikking.

Dit heeft dus direct gevolgen voor de gezondheid van de bomen en dat is te zien aan de bomen. De bladeren van loofbomen beginnen dan bruin te worden, net als de naalden van coniferen. Vaak zie je dit het eerst aan de buitenkant van de boom.

Op een dode berk allemaal rare bulten
Corry Willekes zag een dode berk met allemaal rare bulten. Ze vraagt zich af wat dit voor rare bulten zijn. We noemen deze rare bulten warrelknoesten.

Zo’n warrelknoest is een tumorachtige groeiaandoening die ontstaat door schimmels of bacteriesoorten. Deze schimmels en bacteriën veroorzaken bij de besmette houtcellen een ongeremde groei. De warrelknoesten nemen buitengewone vormen aan die sterk afwijken van het normale groeipatroon van een boom. Ze kunnen als grote ballen aan de stam kleven en zelfs de hele stam, zoals hier op de foto. Ze kunnen ook de wortel omsluiten.

Ondanks het feit dat deze warrelknoesten ieder jaar een stukje groeien, wordt de groei van de boom hierdoor niet geremd.

Beschadiging onderkant boom in Goirle, wie heeft dat gedaan?
Nico Uitenbroek wandelde langs de Vloeidijk in Goirle toen hem iets bijzonders opviel. Hij zag aan de onderkant van een dikke boom beschadigingen en stuurde mij daarvan een foto.

Als je heel goed naar de foto kijkt, zie je dat de boom beschadigingen heeft die op een soort spoor lijken. We hebben dan ook te maken met het knaagspoor van een bever. Daarnaast zie ik op de voorgrond van de foto een soort geultje. Dat is vaak een teken dat daar een bever is geweest. Bevers laten zich namelijk in het water glijden.

Nu weet ik niet hoe hoog het water daar bij de Vloeidijk heeft gestaan. Maar als het enigszins te doen was, heeft een bever daar zeker gebruik gemaakt van die hoge waterstand en zo de boom kunnen aanvreten. Door de hoge waterstand zijn meerdere bevers bezig geweest om ook de wat verder gelegen bomen plat te leggen voor een voor hen betere waterregulatie.

Vrouwtje van de gehoornde metselbij gespot met een andere bij op de rug
Theo de Rijk zag in zijn tuin een vrouwtje gehoornde metselbij met op de rug vermoedelijk een mannetje van de gewone metselbij. Helaas is dat laatste niet zeker, het diertje is onherkenbaar door de vele mijten op de kop bij dat mannetje.

In ons land leven ongeveer twintig soorten metselbijen waarvan de rosse metselbij de meest bekende is. De gehoornde metselbij is dan weer de vroegste onder de metselbijen. Het mannetje dat bovenop de gehoornde metselbij zit, zit zoals ik al aangaf vol mijten. Vermoedelijk zijn dit liftsters want mijten kunnen zelf niet vliegen, dus zoeken ze bijen uit die hen naar nieuwe nesten brengen.

Dit mannetje was volgens mij zo zwaar beladen dat hij op zijn beurt een lift zocht. Als de lifters dit eenmaal door hebben, stappen ze over op het vrouwtje van de gehoornde metselbij, die die mijten dan naar haar nest brengt.

Over het algemeen doen mijten niets met de metselbijen en ook niet met het broedsel. Ze zijn in feite nuttig, want ze ruimen al het afval op van de - in dit geval - metselbijen.

Gehoornde metselbij in volle actie - Rooryck Geert
In het filmpje hieronder zie je hoe gehoornde metselbijtjes werken aan hun nageslacht. Voorwaarts inkruipen gebeurt om voedselpakketjes aan te leggen. Vervolgens kruipen ze er achterwaarts in om hier een eitje aan toe te voegen. Dan bouwen ze er een muurtje in.

Dit gebeurt zo'n drie keer. De eerste legsels zijn vrouwtjes en als afsluiter legt ze een mannelijk eitje. Die zullen het daaropvolgende jaar als eerste uitkomen.