Het is op dit moment al ontzettend droog in de Brabantse natuurgebieden. En dat wordt in de toekomst alleen maar erger.

Staatsecretaris van natuur Jean Rummenie (BBB) ziet het in de duinen zelf. “De gevaren zijn heel groot", zeg hij. "Er is nog geen nieuwe aangroei en het is droog, dus het kan heel snel ontbranden.” Met maatregelen vooraf wil hij dat voorkomen. Dat kan met brandgangen in de bossen, betere voorlichting en ander soort bomen. “De kunst is om te voorkomen dat mensen hier op de camping en in de Efteling ontruimd moeten worden.”

Dat kan bijvoorbeeld met de handcrew die nu exact twee jaar actief is in Brabant. “Die kunnen voorkomen dat een kleine brand groot wordt”, weet Rummenie. Dat het droog is ziet staatsecretaris Justitie en Veiligheid Ingrid Coenradie (PVV): “Ik was hier nog geen jaar geleden en toen was er water. Maar dat is weg, zo droog is het dus."

Verdedigbaar maken tegen brand
Volgens haar klinkt een natuurbrand als een ‘ver-van-mijn-bedshow’, maar dat is het absoluut niet. “Als hier brand uitbreekt, raakt het meteen heel veel mensen. We moeten daarom een goed crisisplan hebben.” Zo is samenwerking tussen verschillende diensten belangrijk. “Ook moeten we kijken hoe we bewoners inlichten en middelen inzetten bij een brand. Als we daar niet goed naar kijken, zijn we straks natuurgebieden kwijt.”

Ivo Verhaar is iemand die dat wil voorkomen. Hij werkt bij de provincie aan natuurbrandenbeheersing. Volgens hem moeten we goed kijken wat we in of bij een natuurgebied bouwen. “Als hier een camping wil uitbreiden of vestigen moeten we naar de risico’s kijken. Op dit moment doen we dat niet”, vertelt Verhaar.

Moeten we dan niet meer bouwen bij een natuurgebied? Nee, er moeten regels komen. “Als je in of naast een natuurgebied woont, plaats dan bijvoorbeeld geen hout of struiken tegen je huis aan en zorg dat bomen niet overhangen.” Eigenaren zouden zelf moeten zorgen dat een gebied goed verdedigbaar is als er een natuurbrand is.

Slim, vindt staatsecretaris Rummenie. “Als we buiten de dijken bouwen hebben we al richtlijnen, maar bij natuurgebieden hebben we dat niet.”

Efteling ontruimen of maatregelen vooraf?
Verhaar maakt zich zorgen over de impact van natuurbranden. “Er zullen geen grote gebieden verloren gaan, maar de impact op mensen wordt groot.” Terug even naar een bosbrand vlakbij de Efteling. “Ontruimen is lastig, want de wegen rondom de Efteling zijn altijd druk”, weet Verhaar.

“Als we bijvoorbeeld niet accepteren dat de Efteling acht uur lang in de rook staat, dan moeten we maatregelen nemen in het natuurgebied om de hoeveelheid brandstof te reduceren zodat het minder lang brand”, gaat de provincie-medewerker verder.

Een maatregel kan zijn dat er loofbomen in plaats van naaldbomen gepland worden, die houden namelijk vocht vast en branden minder goed. "En je zou ook onderbrekingen in de natuur kunnen aanbrengen om de brand te vertragen. Zo geef je de brandweer ook de kans om de brand te pakken.”

Grenzen bereikt
Twan Hop, brandweerman bij de veiligheidsregio Midden en West-Brabant, zegt klaar te zijn voor een grote natuurbrand. “Maar het eerlijke verhaal is dat enorme branden de brandweer ook wel eens de baas kunnen zijn. Dat zagen we in 2020 al. Toen werden onze grenzen opgezocht.”

Op hetzelfde moment was er een bosbrand in Limburg-Noord, in de Peel en bij Moergestel. De brandweer kon liep tegen zijn grenzen aan en 1600 brandenweermannen uit Duitsland werden opgeroepen. “En in Moergestel kregen we geen blushelikopter. We vroegen er wel om, hij kwam ook overgevlogen, maar de heli vloog door naar Limburg.”

Volgens de staatsecretarissen is de provincie Brabant ‘goed bezig’ met het voorkomen en bestrijden van bosbranden. Brandweerman Twan ziet ondertussen een lichtpuntje voor de komende weken: “Gelukkig komt het groen terug aan de takken, dan brand het minder snel.”