Om te weten waarom discussies rond azc's vaak zo heftig zijn, moeten we terug naar het jaar 2015, weet Helsloot. "Vooral de oorlog in Syrië zorgde voor een grote vluchtelingenstroom."

In dat jaar zijn er in totaal 56.900 asielzoekers en nareizigers geregistreerd in Nederland, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Dat zijn twee keer zo veel asielzoekers en nareizigers als in het jaar ervoor.

In die periode liepen discussies rondom de opvang van vluchtelingen ook vaker uit de hand, weet de hoogleraar van de Radboud Universiteit in Nijmegen. "Wetenschappelijk hebben we daar toen lessen van geleerd. Als we ons daar niet aan houden, dan wordt het ellende."

'Belofte maakt schuld'
Een van de twee lessen is 'belofte maakt schuld'. "Stel je belooft inspraak of een klein opvangcentrum. Als je dat vervolgens niet nakomt, dan krijg je daar ontzettend veel gedoe mee."

"Een voorbeeld zijn de inspraakavonden. Als mensen hier eigenlijk helemaal geen inspraak ervaren, dan zijn ze meteen chagrijnig", vult hij aan. "Je kunt beter vertellen wat je gaat doen en wat de realistische mogelijkheden zijn voor mensen om toch inspraak te hebben."

Sta tussen de mensen
Een ander belangrijke les, volgens de hoogleraar, is zorgen dat je tussen de mensen staat en niet erboven. "Stel je voor, een zaal vol met buurtbewoners en op het podium staat de burgemeester, het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) en de politie. Dat zorgt al meteen voor gedoe."

Psychologisch werkt dat erg slecht. "Je stelt je letterlijk boven je publiek en creëert het wij-zij effect. Het is beter om iedereen een hand te geven en tussen de mensen te gaan staan. Dit om te voorkomen dat mensen terecht het gevoel krijgen dat er niets valt te halen."

Het kan ook anders
Een paar jaar geleden, toen de oorlog tussen Rusland en Oekraïne begon, zag de hoogleraar bestuurskunde het heel anders gaan. "Toen was er veel minder gedoe."

Het verschil in de opvang van de Syriërs en de Oekraïners zit 'm, volgens Helsloot, in de overheidscommunicatie. "Bij de vluchtelingen van Oekraïne was er veel meer begrip, omdat we door de communicatie veel meer meeleefden. Dat zorgt voor meer begrip."

Hoe nu verder?
De angst voor een verstoorde bijeenkomst vandaag de dag zorgt er vaak voor dat een bijeenkomst gepaard gaat met veel politie en handhaving. "Hen inzetten bij de ingang is al fout", vindt hij.

"Als je het goed doet, dan loopt het nooit uit de hand", vult hij aan en geeft ook aan hoe hij vindt dat het zou moeten. "De meeste mensen zijn niet uit op geweld. Als ze normaal worden bejegend, dan is er niets aan de hand."

Al begrijpt de hoogleraar de angst van bestuurders ook wel. "Maar die is onterecht. Ik zeg altijd tegen bestuurders: 'Dat is part of the job'. Dan hadden ze maar geen bestuurder moeten worden."