Landen als Iran, China en Rusland zijn volgens minister Eppo Bruins van Onderwijs actief bezig met spionage om gevoelige informatie te achterhalen, onder andere via landgenoten die in Nederland wonen. Het plan was daarom eerst om alleen onderzoekers van buiten Europa te screenen. Maar dat gaat niet door omdat het College voor de Rechten van de Mens en de landsadvocaat waarschuwden voor discriminatie.

Duizenden mensen
Daarom worden nu alle masterstudenten, onderzoekers en ondersteunend personeel gescreend als gevoelige informatie kunnen inzien, ook als ze uit Nederland komen.

Bruins heeft maandag een eerste concept van zijn wetsvoorstel gepubliceerd. Volgens een woordvoerder gaat hij daarbij "met een chirurgisch fijn mesje" aan het werk. Toch gaat het naar verwachting jaarlijks om zo'n 8000 wetenschappers die bijvoorbeeld van baan veranderen of een nieuwe functie krijgen.

Om hoeveel mensen het op de TU/e gaat, kan een woordvoerder van die universiteit nog niet zeggen. "We gaan het voorstel eerst bestuderen." Hij wijst erop dat alle universiteiten sinds 2022 een kernteam kennisveiligheid hebben, plus een breder adviesteam dat zich onder meer met informatiebeveiliging bezighoudt.

Honderden sollicitaties afgewezen
Op dit moment doen universiteiten de risicobeoordelingen van nieuwelingen op gevoelige plekken zelf. Uit onderzoek van de NOS bleek in maart dat de afgelopen jaren honderden sollicitaties en internationale samenwerkingen niet zijn doorgegaan omdat ze als te risicovol werden gezien.