De Fraters van Tilburg hebben op Curaçao veel scholen gesticht en hebben een belangrijke rol vervuld op het gebied van onderwijs. Maar er zijn ook verhalen over seksueel misbruik en geweld. Beeldhouwer Tommy van der Loo uit Tilburg heeft een houten beeld van een frater gemaakt. In het beeld zit een opening waar mensen een brief in kunnen doen om zo hun ervaringen met de fraters te kunnen delen.

“Ik hoop dat de tentoonstelling een gesprek op gang zal brengen waarbij mensen die zich eerder niet zo makkelijk durfden uit te spreken over de fraters dat nu wel doen. Dat mag van mij zowel positief als negatief zijn. Ik zou erg trots zijn als mijn beeld daaraan kan bijdragen”, zegt Tommy.

Droom die uitkomt
Dat zijn kunstwerk en ook de documentaire nu ook in het Curaçaosch Museum te zien zijn, is voor Tommy een droom die uitkomt. “Ik ben heel verheugd en trots dat mijn beeld daar komt te staan. Stiekem hoopte ik al jaren op deze kans”, zegt de Tilburger.

Misbruik
Leden van de congregratie Fraters van Tilburg hebben zich in de jaren zestig en zeventig schuldig gemaakt aan seksueel misbruik op internaat De La Salle in Boxtel voor zwakbegaafde jongens. Ook op Curaçao zouden de Fraters van Tilburg misbruik hebben gepleegd.

“Mijn eigen moeder heeft les gehad van de fraters. Ze is nooit seksueel misbruikt door de fraters, maar ze vertelt in de documentaire wel dat de fraters haar geslagen hebben en haar anders behandelden. Zo vonden ze het bijvoorbeeld normaal om, nadat ze haar een paar klappen hadden gegeven, hun handen te gaan wassen omdat je nooit wist wat ze als donker kind onder de leden kon hebben”, zegt de kunstenaar.

Bang voor kritiek
“In het begin was ik ook wel bang voor kritiek op mijn beeld. Ook vanuit mijn eigen familie op Curaçao", vertelt Tommy. "De Fraters van Tilburg hebben toch een bepaalde status op het eiland. Ze worden nog steeds behandeld alsof het een soort heiligen zijn. Ik ben iets kritischer en dat is ook terug te zien in mijn beeldhouwwerk. “

Voor de documentaire Spiegelbeeld is hij ook in gesprek gegaan met de fraters. “Mijn blik is wel wat milder geworden. Ze hebben ook veel betekend op het gebied van onderwijs.”

Navelstreng
“Kaminda mi lombrishi ta dera is een uitdrukking in het Papiaments. Het betekent 'daar waar mijn navelstreng begraven ligt'. Hiermee wordt bedoeld dat je niet moet vergeten waar je vandaan komt. Ik woon in Tilburg, maar ik voel me ook door mijn familie en mijn vele bezoeken aan het eiland sterk verbonden met Curaçao. Ik ben trots dat ik mogelijk nu iets terug kan doen door nu het gesprek te openen over een belangrijk onderdeel van de geschiedenis van Curaçao”, zegt Tommy.

Judaline Cijntje manager van het Curaçaosch Museum: “Het thema de Fraters van Tilburg zit diep in onze cultuur verankerd. Daarom vinden we het een mooie gelegenheid om het beeld en de documentaire in ons museum te tonen.”

De tentoonstelling in Willemstad opent op 1 mei en duurt tot 1 juli. Behalve het houten beeld over de broederschap, dat in de centrale hal van het museum komt te staan, is de documentaire ook te zien in het auditorium van het museum.

Op 3 mei worden oudere Curaçaoënaars uitgenodigd om met elkaar in gesprek te gaan. “Hier ben ik het meest benieuwd naar”, zegt Tommy. “Ik wil graag hun ervaringen horen”. Ook middelbare scholen worden betrokken bij de tentoonstelling. Er wordt een lesprogramma bij gemaakt dat vooral zal gaan over de invloed van de fraters op het middelbaar onderwijs. Veel middelbare scholen op Curaçao zijn door de fraters gesticht.