Armoedebestrijding is een belangrijk thema voor de Nationale Ombudsman en de Kinderombudsman. Zo loopt er een groot onderzoek naar het vroeg signaleren van schulden. “De mensen van het buurtcentrum in Heusden zien hoe oudere mensen niet meer rondkomen. Maar je hoort ook goede verhalen. Een oudere mevrouw zat tien jaar geleden diep in de schulden, maar heeft zich daar toch uit weten te werken”, geeft Van Zutphen een voorbeeld.

Zijn functie is in het leven geroepen om onder meer conflicten tussen overheid en burgers op te lossen. En deze woensdagmiddag is hij neergestreken op de Markt in Helmond. Mensen mogen hem en zijn team alles vragen, als het maar met de behandeling door de overheid te maken heeft. “Vroeger hadden we de regel dat je eerst met de gemeente moest bellen bijvoorbeeld, voordat je bij ons terechtkon”, legt hij uit. “Maar nu mag je altijd bellen.”

De Ombudsman krijgt te maken met 25.000 contacten per jaar, veelal per telefoon. En bijna altijd kan er geholpen worden. Maar dat kan ook een snelle doorverwijzing zijn. Als de Ombudsman een klacht in behandeling neemt, kan de procedure lang duren. “Maar dat komt vooral omdat we het goed willen uitzoeken.” Contact met de Ombudsman kan over alles gaan, van dijkverzwaring door het waterschap tot de komst van een azc in een gemeente.

Van Zutphen heeft de felheid van de protesten tegen azc's in Brabant ook gezien. “Je kunt dit niet altijd voorkomen. Maar door van tevoren heel goed het gesprek met mensen aan te gaan, kun je al heel veel scherpe randjes weghalen. In Enschede waren de mensen ook erg argwanend. Maar goed met ze praten en een band scheppen, heeft ertoe geleid dat dezelfde mensen nu taalles geven.”

Twee keer per jaar trekt Van Zutphen het land in. Drie dagen per provincie. Hij hoopt zo meer bekendheid te krijgen via sociaal werkers, bewindvoerders of wijkteams. Hoewel de meeste mensen de Nationale Ombudsman volgens hem wel kennen. De afgelopen dagen heeft het team van Van Zutphen dertig werkbezoeken in onze provincie afgelegd.

Het is druk deze woensdag bij de kraam op de Markt in Helmond. De familie Schep uit Geffen meldt zich. Bij hen geen azc, maar een uitbreiding van een timmerfabriek. “Die wordt tien meter hoog en komt vlak bij ons huis", zegt Gerrie Schep. Al acht jaar is ze samen met haar man, Bart, aan het protesteren. Eerst bij de gemeente, toen bij de rechtbank en vervolgens bij de Raad van State.

Maar ook daar werden Bart en Gerrie in het ongelijk gesteld. “Het is een hele rare uitspraak, er is niets met onze argumenten gedaan", zegt Bart. Kan de Nationale Ombudsman hier wellicht een laatste strohalm bieden? Helaas niet, want de Ombudsman gaat niet meer ingrijpen als de hoogste rechter een oordeel heeft geveld.

“Bij ons staat de behandeling door de overheid centraal”, zegt een medewerker van het team van Van Zutphen. “Ben je op tijd geïnformeerd over iets? Hoe is er gecommuniceerd? Heb je alle stukken gekregen en heeft de overheid niet te lang gedaan over de behandeling van je zaak? De rechter is ook gescheiden van de overheid.”

Gerrie en Bart willen nog niet opgeven, ze gaan een advocaat nóg een keertje naar de zaak laten kijken.