De paus overleed maandagmorgen, tweede paasdag, om halfacht. Hij was herstellende van een dubbele longontsteking.

Bisschop Gerard De Korte van het Bisdom Den Bosch kreeg het nieuws niet veel later te horen. “Ik ben er enorm van geschrokken. De paus was wel kwetsbaar en zwak, maar gisteren, op eerste paasdag, heeft hij nog zijn zegen, urbi et orbi, gegeven. Nu is hij, heel plotseling, toch nog gestorven."

De paus leidde de afgelopen twaalf jaar de Rooms-Katholieke Kerk. “Zijn overlijden doet wel wat met mij persoonlijk." Hij heeft altijd veel bewondering voor Paus Franciscus gehad. "Hij vond dat de kerk er moest zijn voor iedereen. Iedereen moest zich welkom voelen. Ook wilde hij met moderne mensen in contact staan. Zijn gastvrijheid heeft hem getekend.”

Dat hij nu overlijdt met Pasen, vindt De Korte bijzonder. “Het is de wederopstanding van Christus. Nu is hij thuis bij Christus. Dat geeft mij troost en bemoediging.”

De Korte ontmoette de paus drie keer, voor het laatst in 2022. “Het was heel indrukwekkend. Het gesprek duurde wel anderhalf uur. Het was allemaal heel broederlijk.”

Ook bisschop Jan Liesen van Breda sprak paus Franciscus een aantal keer. “Elke ontmoeting met Franciscus was er een met vreugde. De man was heel toegankelijk, naar iedereen. Maar hij wist ook waar hij naartoe wilde. Mensen dichterbij Christus brengen en hen de vreugde van het Evangelie laten ervaren. Dat zien we in heel zijn pontificaat (red. zijn periode als paus) terug. Ik spreek namens heel het bisdom van Breda als ik zeg dat we deze paus erg dankbaar zijn voor wat hij voor de Kerk betekend heeft en ook nog zal betekenen.”

Theoloog en hoogleraar aan de Tilburg University Paul van Geest is overrompeld door het overlijden van paus Franciscus. "Het lijkt wel het script van een toneelstuk, dat hij de dag na het uitspreken van het urbi et orbi overlijdt." Vanuit Rome reageren mensen heel emotioneel op het overlijden, ziet Van Geest. "Veel meer dan bij de vorige paus."

Dat komt volgens de theoloog omdat Franciscus veel meer tot het hart sprak. "Hij was een echt mensenmens", zegt hij. Dat merkten zowel mensen die vanaf een plein naar hem keken als wie hem zelfs maar een paar minuten sprak. Van Geest ontmoette Franciscus meerdere keren en is lid van de Pauselijke Theologische Academie, een adviesorgaan van de paus. "Hij was barmhartig, betrokken, kon boos worden en was ongeduldig", memoreert hij. "Maar iedereen voelde dat hij tot het hart sprak."

Paus Franciscus had volgens de hoogleraar het oprechte streven om de kerk geloofwaardiger te maken. "En dat doe je door zelf je zaken op orde te hebben: transparant zijn over de financiën. De misbruikkwesties ondermijnden de geloofwaardigheid ernstig, en met een zerotolerancebeleid wilde hij het gedogen ervan tegengaan."

Als het na de eerste schrik en media-aandacht wat stiller wordt, verwacht Van Geest dat hij zelf ook emotioneel zal worden. Dinsdag zou hij al naar Rome gaan, maar ook als zijn afspraken nu niet meer doorgaan, denkt hij erover een dag heen en weer te vliegen. "Om de sfeer daar te proeven."

Vaticaanstad houdt meerdere dagen van rouw na het overlijden van de 88-jarige paus Franciscus. Toch kan het speculeren over de nieuwe paus al weer beginnen. Volgens De Korte hoeven we niet te rekenen op een Nederlandse paus. “Het kan iemand zijn uit Azië of Afrika om te laten zien dat we een wereldkerk zijn. Maar misschien wordt het ook wel gewoon iemand uit Italië. Het blijft allemaal speculatie.”

De witte rook, daar zal het de komende dagen vaak over gaan. Maar voor het zover is, zal er eerst nog gerouwd en afscheid genomen worden van Paus Franciscus. De Korte: “Ik ga nu naar de Kathedraal om voor hem te bidden.”