Zorgcowboys blijven cashen en rondrijden in dure auto's
Uit onderzoek van Follow The Money blijkt dat het aantal zorgaanbieders dat boven het toegestane winstpercentage uitkomt, nauwelijks is gedaald. Ondertussen blijven bestuurders dure auto’s rijden, worden paarden aangeschaft op kosten van de zorginstelling en verdwijnen tonnen zorggeld via ingewikkelde bedrijfsconstructies.
Een voorbeeld is Mesa Zorg, een instelling die jeugdzorg aanbiedt in onder andere de regio Den Bosch. De organisatie, van broer en zus Twan en Sabine van Meurs, is opgebouwd uit een wirwar van bv’s en stichtingen. Daardoor is het lastig zicht te krijgen op waar het geld naartoe gaat. In 2022 en 2023 gaf een van de stichtingen bijna 127.000 euro uit aan dieren, waarschijnlijk voor de paardenhobby van bestuurder Sabine.
Een van de bestuurders rijdt in een Porsche Macan van 150.000 euro, geleased door de zorginstelling. Ook werden tonnen aan leningen verstrekt aan Sabine en haar vader, die via de stichtingen aan het zorgbedrijf zijn verbonden. Alleen al aan haar vader is vier ton geleend, volgens Follow The Money.
Broer en zus Van Meurs willen niet inhoudelijk reageren
Follow The Money probeerde in gesprek te gaan met Mesa, maar kreeg na een uitgebreide vragenlijst slechts een kort bericht terug: ‘Gezien de tendentieuze aard van de gestelde vragen en het gebrek aan een objectieve grondslag, zien wij op dit moment geen toegevoegde waarde in het beantwoorden ervan.’
Wethouder Pieter Paul Slikker (PvdA) van Den Bosch is gefrustreerd: “Liever doen we geen zaken met zulke partijen, maar soms is er simpelweg geen alternatief. Dan moeten we een jongere in crisis toch ergens onderbrengen. En als Mesa op dat moment plek heeft, kunnen we moeilijk nee zeggen.”
Sinds 2022 zijn er 21 jongeren in noodgevallen bij Mesa Zorg geplaatst, goed voor een bedrag van meer dan één miljoen euro aan gemeentelijke zorggelden.
Winstnorm moeilijk te handhaven
De winstnorm blijkt bovendien lastig te controleren. Bedrijven kunnen de regels eenvoudig omzeilen via holdings en sluiproutes. Bovendien ontbreken in de landelijke wet concrete afspraken over winstbeperking, waardoor gemeenten weinig juridische middelen hebben om in te grijpen. “Het blijft een kat-en-muisspel”, aldus Slikker. “We proberen via contracten en boetes paal en perk te stellen, maar we kunnen niet alles voorkomen.”
Volgens het onderzoek van Follow the Money maakt ongeveer één op de vijf zorgbedrijven in de regio nog altijd meer dan vijf procent winst. Sommige daarvan keren flinke dividenden uit aan de eigenaren, zonder dat duidelijk is of dat geld ook echt in de zorg terechtkomt.
Winst wordt niet altijd teruggegeven aan de zorg
Hoewel de bedoeling is dat bedrijven overwinsten herinvesteren in ‘social return’ – bijvoorbeeld projecten voor kwetsbare jongeren – gebeurt dat lang niet altijd. In sommige gevallen wordt slechts een klein deel van de winst teruggegeven. Een zorgaanbieder doneerde bijvoorbeeld 10.000 euro, terwijl de gemeente rekende op een investering van 40.000 euro.
Slikker benadrukt dat de winstnorm niet zinloos is. "We waren hiermee een van de eersten in Nederland en bij de meeste zorginstellingen in onze regio gaat het goed. Je ziet in deze cijfers niet welke zorgcowboys ons nu mijden door dat strengere toezicht. En zonder dat toezicht waren de kosten misschien nog wel meer opgelopen. Toch zou het helpen als er landelijke regels komen, want anders blijft het dweilen met de kraan open.”