In 2023 maakten de gedeputeerden namens coalitiepartijen VVD, GroenLinks, PvdA, SP, D66 en Lokaal Brabant hun plannen voor Brabant bekend. Hoofdpunten waren de stikstofcrisis bezweren, de natuur herstellen en zorgen voor genoeg schoon water. Elk jaar maakt de provincie de rekening op in de Bestuursrapportage, die Provinciale Staten deze vrijdag bespreken.

Wonen
Tussen 2023 en 2035 moeten er 165.000 nieuwe woningen in Brabant worden gebouwd om de woningnood tegen te gaan en de verwachte bevolkingsgroei op te vangen. Dat komt neer op 13.500 huizen per jaar. Ook dit jaar haalt Brabant dit aantal niet: naar schatting komen er tussen de 12.000 en 12.500 woningen bij. Ten minste duizend te weinig dus.

Toch is dit aantal beter dan in 2024, toen er 10.800 woningen werden gebouwd. Een tekort dat de provincie ook nog moet inlopen. Volgens de provincie lukt het om verschillende redenen niet om voldoende woningen te bouwen. Zo zorgen de stikstofcrisis, het overvolle stroomnet, juridische procedures en hoge bouw- en energiekosten voor problemen.

Stikstof
De afgelopen twee jaar is Brabant steeds verder in het stikstofmoeras beland. In 2023, en eigenlijk daarvoor, begon het met het flink beperken van de vergunningverlening voor projecten die zorgen voor stikstof in de kwetsbare natuur. Inmiddels ligt de vergunningverlening vrijwel stil, omdat ongebruikte stikstofruimte in vergunningen niet opgevuld mag worden.

Landbouwminister Wiersma (BBB) werkt al lang aan maatregelen, maar deze laten op zich wachten. Brabant maakte daarom zelf een 'Brabantse Ontwikkelaanpak Stikstof 2.0'. Met dat laatste daalt de stikstofuitstoot naar verwachting, maar lang niet genoeg om de vergunningverlening weer volledig op gang te krijgen.

Eerder zei stikstofgedeputeerde Dirken (VVD) nog dat ze verwacht komend jaar weer vergunningen af te kunnen geven. Maar dan moet het kabinet wel met een stevig maatregelenpakket komen.

Minister Wiersma vestigt haar hoop vooral op het ophogen van de ondergrens voor stikstofuitstoot. Ondernemers die onder die grens blijven, hebben voor hun plannen geen vergunning nodig. Maar er zijn grote twijfels over dat plan. "Het risico daarbij is dat de ruimte om vergunningen te verlenen weer kan wijzigen nadat een rechter zich erover buigt", schrijft de provincie in de Bestuursrapportage. Ook de Raad van State heeft gewezen op dit risico.

Het uitblijven van een maatregelenpakket zal grote gevolgen hebben, zo is te lezen in de rapportage. "Een aanvullend risico is dat bij een onvoldoende landelijk pakket met maatregelen, extra handhavings- of intrekkingsverzoeken worden ingediend. Dit zou kunnen leiden tot gedwongen handhaving op bijvoorbeeld de PAS-melders of het moeten intrekken van vergunningen."

Water
Voor wie denkt dat de stikstofcrisis erg is, zal de Kaderrichtlijn Water rauw op het dak vallen. In 2027 moet al het water in Europa voldoen aan strenge kwaliteit- en kwantiteitseisen. Voldoe je hier niet aan dan kun je rekenen op boetes, dwangsommen en problemen met de vergunningverlening. De provincie verwacht niet op tijd aan de eisen te kunnen voldoen, dit ondanks een flink maatregelenpakket.