Veldkrekel
Op de foto van Wouter van Overmeire zie je een veldkrekel zitten. Het is op de foto lastig te zien of het een mannetje of een vrouwtje is. Vrouwtjes hebben meer bruine vleugels en de mannetjes hebben aan de basis meer een goudgele kleur. Daarnaast hebben vrouwtjes een legbuis. Wouter vraagt zich af waarom deze veldkrekel telkens met de achterzijde naar buiten kwam. Volgens mij is deze veldkrekel een winternest aan het klaarmaken en was hij of zij bezig met het uitgraven.

Vruchten passiebloem
Op de foto die Ellie van Vught instuurde, zie je vruchten van de passiebloem. Ellies vraag is of deze vruchten eetbaar zijn. Het antwoord is ja. Van de familie van passiebloemen zijn ruim vijfhonderd soorten bekend. Het zijn vooral overblijvende en meestal klimmende planten met ranken in de familie. Oorspronkelijk kwam deze familie voor Amerika. Nadat de bloemen zijn uitgebloeid komen de kleine ronde passievruchten tevoorschijn. Je kunt deze door de midden snijden en uitlepelen. Het vruchtvlees is lekker zoet en toch fris en de vele kleine pitjes eet je gewoon mee op. Geen probleem.

Eekhoorntjesbrood
'Buuf' Adeline Besselink vraagt zich af of die grote paddenstoelen met een bruine hoed en een dikke stam eekhoorntjesbroden zijn. Over het algemeen kan ik ja zeggen, maar het kunnen ook kastanjeboleten zijn. Beide soorten hebben buisjes waarin de sporen zitten en dus geen lamellen. Je kunt testen of het een kastanjeboleet is of niet. Dit doe je door met je vinger zachtjes aan de onderkant van de paddenstoel te wrijven. Wordt dat plekje blauw, dan is het de kastanjeboleet en geen eekhoorntjesbrood. Een spiegeltje bij je hebben, is dus gemakkelijk.

Parasolzwam
Cathrien Beijer heeft drie vragen aan me gesteld. Vandaag behandel ik een van deze drie. Volgende week de andere twee. Op de laatste foto die zij stuurde, staat een parasolzwam. Parasolzwammen staan meestal in grote groepen bij elkaar. Soms kun je zelfs een mooie heksenkring waarnemen. Parasolzwammen zijn paddenstoelen met een lange steel en een grote hoed, die soms wel tot veertig centimeter kan uitgroeien. Als ze volledig zijn ontwikkeld, hebben deze paddenstoelen wel iets weg van een parasol, vandaar de naam. Parasolzwammen komen heel veel voor in natte grasgebieden.

Bladpootwants
Op de foto van Christianne hebben we opnieuw een bladpootwants. Deze wants hoort oorspronkelijk thuis in Amerika, maar sinds 2007 wordt deze bladpootwants ook hier in Nederland steeds vaker gezien. Juist waar veel dennenbomen staan, zie je dit insect meer en meer. Bladpootwantsen leven namelijk van de sappen van dennenkegels. Die zuigen zij op met hun snuit, die helemaal is ingesteld op het opzuigen van dit plantensap. In 2016 kregen we ook veel meldingen van dit insect.

Bronstijd
Herman Schellekens maakte een filpje van de bronstijd in het Weerterbos.
[YouTube:https://youtu.be/7bs3BhP-AT4]

Akkervogels
In 2006 werd tijdens het Vlaams-Nederlandse symposium ‘Van de stakkers van de akkers naar de helden van de velden’ de noodklok geluid. Soorten zoals de veldleeuwerik, de grauwe gors en de patrijs verdwenen massaal uit het cultuurlandschap. Op 21 oktober is er een vervolgsymposium in Leuven. Kan de uitsterfgolf op het akkerland gekeerd worden?

Hoewel er enkele regio’s zijn waar de stand van de veldleeuwerik niet verder lijkt af te nemen, is de landelijke trend nog altijd dalend. Grootste knelpunt blijft een gebrek aan veilige nestplekken. Veldleeuweriken nestelen veelvuldig in intensief grasland. Dit is funest voor het broedsucces. Werkgroep Grauwe Kiekendief berekende dat in Groningen en Drenthe samen jaarlijks zo’n 24.000 tot 30.000 jonge veldleeuweriken in het grasland omkomen door maaiactiviteiten.

Ondanks vele inspanningen nam het aantal broedparen van de grauwe gors in Vlaanderen tussen 2008 en 2017 af van 250 naar 45. Ook hier zijn onveilige nestplaatsen het grootste knelpunt, samen met een tekort aan voedsel (insecten). De populatie vergrijst en sterft letterlijk uit.

De patrijs is populair en er zijn veel initiatieven om deze soort te hulp te schieten. Toch neemt ook het aantal patrijzen af. Hij heeft vooral te kampen met een gebrek aan insecten en een te laag aanbod aan veilige (ongemaaide, overjarige) vegetatie die kan dienen als nestplek.

Ook het koeren van de zomertortel wordt steeds minder gehoord. In de jaren negentig van de vorige eeuw herbergde Nederland nog 10.000 tot 12.000 broedparen. Recent veldonderzoek voor de nieuwe Vogelatlas wijst uit dat we nu niet veel verder komen dan tweeduizend broedparen. Oorzaak is onder meer een te laag aanbod van onkruidzaden in het landelijk gebied.

De kleine en kwetsbare Nederlandse populatie grauwe kiekendieven kan zich alleen dankzij intensieve nestbescherming enigszins handhaven. In muizenrijke jaren is de reproductie voldoende, in daljaren is die beneden de maat. Het is afwachten of de grauwe kiekendief het ook op de langere termijn zal redden.

Gezonde schoolpleinen
Na de herinrichting van schoolpleinen tot 'gezonde schoolpleinen' is het sociale klimaat op het daar beter dan daarvoor. Dit blijkt uit onderzoek van Wageningen Environmental Research (Alterra) en TNO, in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid.

Aan dit onderzoek deden vier (basis)scholen van de zeventig 'icoonscholen' mee. Icoonscholen zijn scholen waar het plein in het kader van een tijdelijke stimuleringsregeling is heringericht tot 'gezond schoolplein': beweegvriendelijk, groen en rookvrij. Deze regeling is onderdeel van de 'gezonde school-aanpak'.

Scholen die ook iets in deze richting willen, zullen het zonder de stimuleringsregeling - en de daarbij inbegrepen professionele ondersteuning - moeten doen. Voor hen biedt Gezondeschool informatie en advies.

Natuurtip
In de Oisterwijkse bossen en vennen wordt zaterdag 7 oktober van tien uur 's ochtends tot twaalf uur 's middags een concert gegeven door altviolist Norman Jansen, celliste Felicia Dercksen en zangeres Klaartje van Veen. Met de boswachter maak je een mooie wandeling door het natuurgebied.

Het Bezoekerscentrum Oisterwijk aan de Van Tienhovenlaan 4 is een van de 35 locaties waar optredens plaatsvinden in het kader van het NMF Kamermuziekfestival.