Paul Schots is trots op zijn weilanden in Breugel. Er bloeien 80 verschillende soorten planten op de grond van de biologische boer. “Wandel er maar eens doorheen. Het stikt er van de insecten.” Vegan? Plantaardig? Schots denkt er het zijne van. “De mens is een omnivoor. Heeft hoogwaardige eiwitten nodig. Mijn koeien hebben dat.”

Volgens Schots is zijn kruidenrijke grasland met alle plantjes beter voor de biodiversiteit (de hoeveelheid planten- en diersoorten) dan de velden met enkel graan of erwten bestemd voor het plantaardige deel van ons dieet. “Daar zit geen enkele biodiversiteit in.” De boer ziet de komst van meer kruidenrijke weilanden en vredig grazende koeien in Brabant wel zitten. “Maar ik zie landbouwgrond verdwijnen onder distributiedozen, woningbouw en de industrie.” Een doorn in het oog van Schots. “En we halen met vervuilende schepen avocado’s van de andere kant van de wereld. Ik vind het verschrikkelijk.”

Collega-veehouder Liza Simons uit De Mortel is ook te zien op de tentoonstelling. “Ik vind het erg mooi hoe Wapke de boeren en hoe ze verbonden zijn met hun grond naar het museum brengt. Haar tentoonstelling brengt het gesprek tussen stad en platteland op gang, hoop ik. Mensen zijn niet meer verbonden met de plek waar ze zijn. Het is vaak oppervlakkig en gejaagd. Je ziet het terug in onze voedselkeuzes. Een zak chips leegeten. En niets voelen.”

Simons is voortdurend bezig met haar grond en de kwaliteit ervan. “We hebben nu tien hectare niet gemaaid omdat het te nat is en we willen de grond niet kapot rijden. Je probeert te werken aan een duurzaam land dat ook voor de volgende generaties goed is. Je binding zit niet alleen in het land, maar ook in het huis en in de familie.”

Boer Schots is niet bang om de museumbezoeker eens kritisch in de ogen te kijken. “Je kunt als consument niet alleen maar alles verwachten en eisen van de boer. Je moet er ook voor betalen en daar zit het probleem." Vroeger was het heel normaal dat een groot deel van je inkomen opging aan voedsel, zegt hij.

"Er is een groep die moeite heeft om rond te komen en mijn melk niet kan betalen, laat daar geen misverstand over bestaan. Maar er is een veel grotere groep die kiest voor het goedkoopste voedsel, dat vaak uit het buitenland komt. Omdat op vliegvakantie kunnen heel belangrijk is voor hen. We hebben zoveel luxe, kunnen we niet iets inleveren? We hebben geen probleem met de dierhouderij, we hebben een probleem met de menshouderij. Er zijn teveel mensen om te voeden.”

Maar ook de boeren moeten zichzelf kritisch bekijken, vind Liza Simons. “Dat is het voordeel van een kunstenaar over de vloer krijgen die allerlei vragen stelt. Het houdt je scherp. Waar ligt voor mij de drijfveer om bezig te blijven met mijn koeien? Hoe kun je werken zodat het bijdraagt aan de biodiversiteit?”

De tentoonstelling Soils opent in het weekend van 15 en 16 juni in het Van Abbemuseum in Eindhoven.