Kweekvlees is hard op weg naar ons bord, dit moet je weten

25 juli om 05:00 • Aangepast 2 augustus om 02:01
nl
Kweekvlees, het klinkt als iets eigenaardigs en het is moeilijk voor te stellen dat het ooit op ons bordje ligt. Onlangs mocht een select gezelschap de allereerste kweekvleesburger in Europa proeven, gemaakt uit stamcellen van een koe. Maar wat is kweekvlees en wat kan het ons brengen?

Daar in Maastricht, achter gesloten deuren, proefde Leon Moonen uit Sint-Oedenrode de allereerste kweekvleesburger bij kweekvleesbedrijf Mosa Meat.

De veehouder wil in de toekomst op zijn erf een kweekvleesboerderij beginnen en werkt samen met de Maastrichtse start-up.

Leon bij de proeverij in Maastricht. Naast hem Ira van Eelen (foto: Mosa Meat).
Leon bij de proeverij in Maastricht. Naast hem Ira van Eelen (foto: Mosa Meat).

Maar wat komt er allemaal kijken bij de productie van kweekvlees? Wij geven je zeven belangrijke vragen én antwoorden.

Wat is kweekvlees?
Kweekvlees wordt gemaakt van stamcellen van levende dieren. Er wordt een heel klein stukje spier- en vetweefsel uit de bil van een koe (of een ander dier) gehaald. Daar worden stamcellen uitgehaald. Deze stamcellen worden gevoed met eiwitten, suikers, aminozuren en vetten. De stamcellen vermeerderen zich, het vlees groeit en zo krijg je kweekvlees.

Het is vlees zonder dat er een dier voor wordt geslacht. Het proces dat normaal gesproken ín de koe plaatsvindt, gebeurt nu buiten de koe.

Voor het verzamelen van stamcellen was voorheen serum van een ongeboren kalf nodig. Maar die techniek is inmiddels achterhaald.

Zo ontstaat kweekvlees (foto: Omroep Brabant).
Zo ontstaat kweekvlees (foto: Omroep Brabant).

Wie heeft kweekvlees ooit bedacht?
Kweekvlees is een Nederlandse uitvinding van arts en onderzoeker Willem van Eelen. Al in de jaren tachtig zag hij dat de huidige manier van vlees produceren niet goed was voor dieren en het milieu.

In de geneeskunde maakte hij kennis met stamcelonderzoek, dat werd gebruikt om huid en organen te kweken. Met die techniek bedacht hij een methode om vlees te kweken. Van Eelen overleed in 2015, zijn dochter Ira van Eelen zet zijn werk voort.

Hoe smaakt kweekvlees?
"Dat is eigenlijk een heel rare vraag", vindt Ira van Eelen. Zij proefde kweekvlees al in 2017. "Men gaat ervan uit dat het anders smaakt, maar dat doet het dus niet. Het is een saai antwoord, maar het smaakt naar vlees."

Wat zijn de voordelen van kweekvlees?
De koe hoeft niet te worden geslacht, maar kan blijven leven. Dat is een dikke plus voor dierenwelzijn. Van één biopt dat bij een koe wordt afgenomen, kan in vier tot zes weken 10.000 kilo vlees worden gemaakt. Dat betekent volgens boer Leon dat hij met 35 koeien de hele regio Eindhoven kan voorzien van vlees.

Het produceren van kweekvlees heeft minder impact op het milieu. Zo is er minder water nodig, minder land en er is minder uitstoot van broeikasgassen.

Wat zijn de nadelen van kweekvlees?
In 2013 toonde Mark Post (directeur en wetenschapper van Mosa Meat) de allereerste kweekvleesburger aan de wereld. Deze burger kostte ruim 250.000 euro. Inmiddels is de prijs gezakt, maar het is nog altijd erg duur. Dat komt omdat kweekvlees nog niet verkocht mag worden. Als bedrijven opschalen, zal de prijs omlaag gaan. De verwachting is dat kweekvlees eerst verkrijgbaar zal zijn in de duurdere restaurants.

Ook worden er nog vraagtekens gezet of kweekvlees op termijn echt zo duurzaam is als nu berekend.

Mark Post met de peperdure hamburger destijds (foto: Mosa Meat).
Mark Post met de peperdure hamburger destijds (foto: Mosa Meat).

Wanneer kunnen we kweekvlees op ons eigen bordje verwachten?
In Nederland en in de Europese Unie is het eten van kweekvlees niet toegestaan. De Europese Unie wil zeker weten dat het veilig is. Daar is veel onderzoek voor nodig. Als dat rond is, kan een bedrijf een goedkeuringsaanvraag indienen. Mosa Meat hoopt hun dossier dit jaar af te hebben.

De aanvraag gaat naar de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA). Zij bekijkt de veiligheid en daarna moeten alle lidstaten instemmen. Dat politieke proces kan nog jaren duren. Zo is Italië geen voorstander, het land heeft een wet aangenomen die de verkoop van kweekvlees verbiedt, omdat ze de eigen boeren en het culinaire erfgoed willen beschermen.

Kweekvlees is al wel verkrijgbaar in Singapore, Amerika en Israël.

Wat betekent kweekvlees voor de traditionele boeren?
De wereldbevolking zal de komende tientallen jaren blijven groeien. Dat betekent dat er ook steeds meer vraag zal zijn naar vlees. De verwachting is dat traditionele boeren nodig blijven, naast kweekvlees en plantaardige voeding.

Kweekvleespionier Ira van Eelen bouwt met de organisatie Respect Farms aan een boerderijmodel zodat boeren in de toekomst op eigen erf kweekvlees kunnen produceren. “Het moet een aanvullend businessmodel zijn, waar een heleboel boeren geld mee kunnen verdienen. Dat je wel kunt groeien, maar iets doet dat niet schadelijk is voor de mens en de natuur.”

In HOE..? gaan we langs bij boer Leon, hij wil kweekvleesboer worden.

Wachten op privacy instellingen...

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.