Mogelijk tóch uitstel volledige overstap naar legale wiet in coffeeshops
Coffeeshophouders in onder meer Tilburg en Breda zijn bang dat het niet haalbaar is om over een kleine maand over te gaan op een volledig legaal assortiment. In een brandbrief, gericht aan de tien burgemeesters van de gemeenten die deelnemen aan het wietexperiment, meldden ze eerder dat ze op de goede weg zijn, maar dat het 'risico op chaos en een mislukt experiment daardoor enorm is.'.
Volgens de coffeeshophouders hebben de legale telers niet genoeg aanbod om alle coffeeshops van een legaal assortiment te voorzien. Kamerlid Joost Sneller (D66) vroeg dinsdag tijdens het vragenuurtje naar de zorgen van de coffeeshophouders. "Het risico van onvoldoende aanbod is dat er lege schappen komen bij de coffeeshops, dat de illegale handel daardoor toeneemt, en we consumenten weer de illegaliteit injagen."
"Gaan we nog door met de startdatum?"
Staatssecretaris van Justitie, Ingrid Coenradie, zegt dat de verantwoordelijke ministers woensdag aan tafel zitten met de tien burgemeesters over het wietexperiment. "Om enerzijds te kijken: gaan we nog door met de startdatum zoals die er nu ligt? En wat zijn de obstakels die we mogelijk tegenkomen?" Maar volgens de staatssecretaris is 7 april nu nog niet van de baan: "Alles is er wel op gericht om het gewoon van start te laten gaan."
Het wietexperiment
In Nederland hebben we een gedoogbeleid als het gaat om cannabis. Je mag wél een jointje roken, maar je mag het niet kweken of vervoeren. Coffeeshops worden dan ook illegaal bevoorraad via de achterdeur.
Maar met het wietexperiment wil de overheid hier verandering in brengen. Sinds december 2023 wordt in coffeeshops in Breda en Tilburg naast gedoogde cannabis ook legale cannabis verkocht. Dit is onderdeel van het wietexperiment, of zoals de overheid het noemt het 'experiment gesloten coffeeshopketen'.
Het doel van het experiment is om te onderzoeken of het mogelijk is om cannabis legaal te telen, vervoeren en te verkopen. Er zijn tien telers aangewezen die legaal wiet mogen kweken en leveren aan de coffeeshops in de experimentgemeenten. In juni 2024 kwamen er naast Breda en Tilburg nog acht experimentgemeenten bij.
Vanaf 7 april dit jaar mogen de coffeeshops in de experimentgemeenten alleen nog maar legale cannabis verkopen.
De coffeeshophouders maken zich in de brandbrief ook zorgen om een 'oneigenlijke concurrentiepositie' die de telers hebben die al wel klaar zijn om te leveren. Zo zouden telers verschillende prijsafspraken maken met verschillende coffeeshops, waardoor kleinere coffeeshops in de problemen zouden kunnen komen.
"Ik ben niet zo ver om te zeggen dat het moet worden uitgesteld."
Paul Depla, burgemeester van Breda, liet eerder aan Omroep Brabant weten dat hij zich afvraagt of deze prijsafspraken er inderdaad zijn. "Als dat het geval is, moet het ministerie ingrijpen. Maar als er andere belangen spelen, dan is het weer een ander verhaal."
Volgens hem is uitstellen niet per se de oplossing. "Ik zie dat er een vraagstuk is, maar ik ben niet zo ver om te zeggen dat er onredelijke marktomstandigheden zijn en het moet worden uitgesteld. Want daar raak je ook de telers mee die heel veel geïnvesteerd hebben."
Morgen zit Depla samen met zijn collega-burgemeester Theo Weterings (Tilburg) in Den Haag voor een bestuurlijk overleg. Daaruit moet blijken of de officiële start van het wietexperiment wordt uitgesteld.
"Wij zijn het niet eens met de brandbrief."
Een van de zes legale telers die al klaar is om te leveren is FYTA, gevestigd in Waalwijk. Zij delen de zorgen van de coffeeshophouders dat er te weinig aanbod zou zijn niet. "Wij vrezen hier niet voor en hebben zeker genoeg aanbod."
Een woordvoerder laat weten dat FYTA heel anders kijkt naar de brandbrief. "Wij zijn het niet eens met de brandbrief en staan niet achter de inhoud. Er is wel degelijk genoeg aanbod voor iedereen."
Benieuwd hoe het gedoogbeleid in Nederland precies werkt en wat het wietexperiment inhoudt? In de podcastserie Via de Voordeur krijg je een kijkje in de illegale wietsector, want wat is er allemaal nodig om die illegale achterdeur te bevoorraden? Luister de serie hier.