Centraal op de Markt in Maaseik staat trots het standbeeld van Jan en Hubertus van Eyck. Op de sokkel staat duidelijk: Geboren te Maeseyck. Jan en Hubert van Eyck zijn twee kunstenaars uit de vijftiende eeuw. Ze maakten samen bijvoorbeeld Het Lam Gods, een meesterwerk uit 1432, vervaardigd met olieverf, hout en tempera. Het wereldberoemde werk hangt in het Belgische Gent en bestaat uit gedetailleerde, prachtig gekleurde panelen.

“Ze gaan Jan en Hubert toch niet weghalen? Dat zou een ramp zijn", reageert een vrouw geschrokken als ze hoort dat de schilders misschien wel uit Bergeijk komen. Want als dat waar is, zou het standbeeld misschien wel daarheen moeten verhuizen. “Nee, dat standbeeld hoort hier op de markt en dat blijft het ook,” zegt een man vastberaden.

Van Eyck zie je overal terug in het straatbeeld van Maaseik. Behalve het standbeeld zijn er ook een Van Eyck-hotel, een Van Eycklaan, en op het stadhuis prijken twee replica’s van de beroemde schilders. Bovendien zijn Jan en Hubertus van Eyck in 2022 uitgeroepen tot ereburgers van Maaseik.

Toch raken ze in Maaseik niet direct in paniek door het Nederlandse onderzoek. “Nee, we zijn niet bang", zegt Jos Henckens van het Van Eyckplatform. “Eigenlijk heeft niemand hard bewijs van waar de gebroeders Van Eyck zijn geboren. Een geboorteakte is bijvoorbeeld nooit gevonden."

“Ik bewonder het doorzettingsvermogen van Lucas van Dijck. Elk nieuw onderzoek naar de schilders juichen we toe – het zorgt alleen maar voor meer kennis", zegt Henckens ook. “Maar wij hebben ook zo onze eigen aanwijzingen dat de gebroeders toch écht uit Maaseik komen.”

De opsomming van Henckens:

• De dochter van Jan van Eyck ging in Maaseik naar het klooster. Er zijn ook schenkingen aan dat klooster geweest.
• De lijfspreuk van Jan van Eyck was 'Als ich can'. Dat is in het Maaslands dialect. Ook zijn op een schets aantekeningen gevonden in datzelfde Maaslands dialect.
• Er zijn documenten die wijzen op Maaseik als geboorteplaats.
• In boeken uit de zestiende eeuw wordt Maaseik als geboorteplek van de schilders genoemd.

Maar zo heeft historicus dr. Lucas van Dijck ook een hele reeks aanwijzingen die juist naar Bergeijk wijzen. Zolang er geen definitief uitsluitsel komt, zal de discussie blijven bestaan. Een bezoeker van de markt in Maaseik weet wel een oplossing: “We maken een replica van het beeld en die zetten we in Bergeijk. Dan delen we de Van Eyckjes een beetje en is iedereen content.”

“Maar ach, het is eigenlijk wel leuk, dit", gaat hij verder. "Kijk maar naar alle ellende in de wereld. Dan kunnen we beter kibbelen over de geboorteplaats van twee schilders.”